Wczoraj, 20 lutego, Stowarzyszenie Beskidzki Dom złożyło w Urzędzie Wojewódzkim oraz w Urzędzie Marszałkowskim w Katowicach petycję w sprawie zmiany nazwy województwa śląskiego na śląsko-małopolskie. Powodem tej decyzji, jak wyjaśniają pomysłodawcy inicjatywy, jest konieczność zadbania o traktowane do tej pory po macoszemu dziedzictwo kulturowe małopolskiej części regionu.
Pomysł na zmianę nazwy województwa powstał już dawno, a w 2015 roku stowarzyszenie to przypominało o egalitarnym traktowaniu wszystkich jego części. Obecnie Stowarzyszenie nadało temu szerszy zasięg, zapraszając do współpracy inne organizacje.
Jest to szerszy ruch społeczny. Naszą petycję poparło wiele organizacji z małopolskiej części województwa śląskiego: od Częstochowy poprzez Sosnowiec, Zagłębie aż po rejony bielskie i żywieckie – wyjaśnia historyk dr Grzegorz Wnętrzak, wiceprezes Stowarzyszenia Beskidzki Dom.
Jak pomysłodawcy oceniają swoje szanse na powodzenie?
Na dzień dzisiejszy pracujemy nad tym, żeby szanse te były jak największe. Natomiast politycy, od których zależy powodzenie naszej sprawy pewnie będą mieli pewne wątpliwości. Pojawią się liczne obawy z ich strony – dodaje dr Wnętrzak.
Wśród prawdopodobnych argumentów przeciwko akceptacji pomysłu wiceprezes stowarzyszenia wylicza m.in.: obawę przed jakimikolwiek zmianami.
Z pewnością zostanie też podniesiony nieśmiertelny argument, że wprowadzone zmiany będą kosztowne – mówi.
Stowarzyszenie Beskidzki Dom zwraca uwagę na deprecjonowanie, marginalizowanie wschodniej części województwa, a swoją inicjatywą zainaugurowało dyskusję na temat tożsamości kulturowej regionu.
Myślę, że to początek dobrej debaty na temat województwa, które przecież jest niejednolite. Niestety, zaniedbana została jego wschodnia część i to nie tylko w wymiarze gospodarczym czy ekonomicznym, ale głównie w wymiarze kulturowym i społecznym. Głównym zaniedbaniem jest narzucanie tożsamości śląskiej i brak podkreślania odmiennej tożsamości pozostałych części województwa – dodaje dr Wnętrzak.
Warto przypomnieć, że województwo śląskie utworzono w 1999 roku. Jego teren jest niezwykle zróżnicowany, ponieważ leży na obszarze Niziny Śląskiej, Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, Kotliny Oświęcimskiej, Pogórza Zachodniobeskidzkiego oraz Beskidów Zachodnich, a wiec składa się również z ziem historycznie przynależących do Małopolski.
Ta różnorodność nie została odzwierciedlona ani w nazwie, ani w heraldyce. A mamy przecież pozytywne przykłady szacunku dla różnorodności np. w województwie kujawsko-pomorskim, czy warmińsko – mazurskim – precyzuje.
Zdaniem pomysłodawców, podwójne nazewnictwo upodmiotowi wszystkie ziemie wchodzące w skład województwa i pozwoli mieszkańcom jego małopolskiej części czuć się współgospodarzami na równi ze Ślązakami. W petycji czytamy, że:
Praktyka podwójnego nazewnictwa sztucznych regionów administracyjnych jest praktykowana w Europie, na przykład w Niemczech (kraj związkowy Badenia-Wirtembergia), Węgrzech (komitat Borsod-Abauj-Zemplin) czy Czechach (województwo śląsko-morawskie). Również w Polsce znajdziemy podobne przykłady (woj. kujawsko-pomorskie czy warmińsko-mazurskie). Wzorem właściwej wrażliwości historycznej może być powiat bielski ziemski, którego herb nawiązuje zarówno do tradycji małopolskich, jak i śląskich.
Zmiana nazwy województwa może generować obawy związane z postępującą decentaralizacją regionu.
Śląsk zostawiamy Ślązakom. Nie ingerujemy w sprawy śląskie, a jedynie dbamy o swoje dziedzictwo, które jest obecnie w bardzo złej sytuacji. Reforma administracyjna wprowadzona 20 lat temu nie została dobrze przeprowadzona. Ale nawet w ramach tak kulawego rozwiązania i niezwykle różnorodnego regionu, można było przekuć to w atut. Wymaga to jednak szacunku dla wszystkich mieszkańców, a tego tutaj brakuje – wyjaśnia dr Wnętrzak.
Przedstawiciele Stowarzyszenie Beskidzki Dom podkreślają także, że w złożonej petycji akcentują dbałość o dziedzictwo kulturowe małopolskiej części województwa.
Wśród jej sygnatariuszy znalazły się następujące organizacje:
- Stowarzyszenie Beskidzki Dom, Bielsko-Biała
- Stowarzyszenie Niezależni.BB, Bielsko-Biała
- Stowarzyszenie Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego, Będzin
- Związek Podhalan Oddział Górali Żywieckich w Milówce, Milówka
- Związek Podhalan Oddział Górali Żywieckich w Wilkowicach, Wilkowice
- Towarzystwo Miłośników Ziemi Bielsko-Bialskiej, Bielsko-Biała
- Towarzystwo Miłośników Ziemi Bestwińskiej, Bestwina
- Towarzystwo Miłośników Dankowic, Dankowice
- Beskidzkie Towarzystwo Oświatowe, Milówka
- Stowarzyszenie Lokalni, Częstochowa
Czy próba zmiany nazwy województwa śląskiego na śląsko-małopolskie powiedzie się?
