Jednym z najważniejszych płynów samochodowych jest płyn hamulcowy. Bez niego, żadna siła nie zostanie przeniesiona z pedału hamulca na klocki – auto po prostu nie zatrzyma się. Jeśli chcesz wiedzieć, jak zadbać o odpowiedni stan płynu hamulcowego (i swoje bezpieczeństwo na drodze), zapraszamy do lektury!
Podstawowe parametry płynu hamulcowego
Na płyn hamulcowy podczas hamowania oddziałują wysokie temperatury. Z tego względu, do jednych z jego najważniejszych parametrów zalicza się temperaturę wrzenia płynu „suchego” (niezawierającego wody) oraz temperaturę wrzenia płynu zawodnionego (objętościowo zawierającego 3,7% wody). Pierwsza z temperatur dla płynów wszystkich klasy wynosi ponad 200°C, z kolei druga – co najmniej 140°C. Przekroczenie granicznej wartości temperatury wrzenia powoduje wytrącenie pęcherzyków gazu, uniemożliwiających uruchomienie hamulców. Płyn hamulcowy jest higroskopijny i pochłania wodę z otoczenia, dlatego też, wraz z upływem czasu, jego parametry wyraźnie pogarszają się. Z tego względu, należy pamiętać o jego regularnych wymianach.
Płyn hamulcowy charakteryzuje się ponadto niską lepkością i ściśliwością. Nie może on oddziaływać korozyjnie na metale, stosowane w układach hamulcowych, a także powodować pęcznienia elementów, wykonanych z elastomerów, przewyższającego 16%.
Klasy płynów hamulcowych
Płyn hamulcowy składa się z rozpuszczalnika, bazowego środka smarnego oraz dodatków, takich jak inhibitory korozji i przeciwutleniacze. Najpowszechniej stosowana klasyfikacja płynów (DOT) nie determinuje jednak, jaki skład powinny mieć produkty danej klasy – muszą one jedynie posiadać odpowiednie parametry. W klasyfikacji DOT wyróżnia się 4 klasy płynów hamulcowych:
Oznaczenie |
Temperatura wrzenia „suchego” płynu |
Temperatura wrzenia zawilgoconego płynu |
Najczęściej stosowane składniki |
Uwagi |
DOT 3 |
205°C |
140°C |
ester glikolu |
- |
DOT 4 |
230°C |
155°C |
ester glikolu z dodatkiem estrów boranowych |
najczęściej stosowane |
DOT 5 |
260°C |
180°C |
silikony |
niemieszalne z innymi klasami płynów ze względu na skład |
DOT 5.1 |
260°C |
180°C |
ester glikolu z dodatkami chemicznymi |
odmienny skład, niż klasa 5, lecz takie same parametry – płyn można mieszać z klasami DOT 3 i DOT 4 |
Jak często należy wymieniać płyn hamulcowy?
Interwały wymiany płynu hamulcowego są różne, w zależności od marki pojazdu. Najczęściej producenci zalecają wymianę tego płynu samochodowego co 2 lata lub po każdych 30-60 tys. przejechanych kilometrów. W starszych samochodach, płyn powinno wymieniać się co roku.
Ponadto, każdy kierowca powinien regularnie sprawdzać poziom płynu hamulcowego (jego zbiornik znajduje się pod maską). Warto również co jakiś czas sprawdzać u mechanika temperaturę wrzenia płynu – gdy jest ona za niska, koniecznie należy dokonać jego wymiany. Uwaga – do starego, zawilgoconego płynu nie należy dolewać nowego!
Jak wybrać odpowiedni płyn hamulcowy?
Jeśli nadeszła pora wymiany płynu hamulcowego w Twoim samochodzie, z pewnością zastanawiasz się, jaki produkt wybrać. Przede wszystkim, wybierz płyn klasy, zalecanej przez producenta Twojego pojazdu. Jeśli Twoje auto ma systemy ABS, ESP czy ASR sprawdź, czy dany płyn współpracuje z nimi. Zorientuj się również, ile płynu będziesz potrzebować – raz otwarte opakowanie nie nadaje się już do ponownego użytku (bo płyn chłonie wilgoć), więc nie ma sensu kupować dużej butelki „na zapas”. Wybierając konkretny egzemplarz z półki, zwróć uwagę na jego zamknięcie – musi być ono hermetyczne i nieuszkodzone. Skontroluj również datę produkcji – płyn nie powinien mieć więcej, niż kilka lat.
Wymiana płynu hamulcowego – lepiej udaj się do warsztatu!
Dawniej, płyn hamulcowy można było wymienić samodzielnie, w kilkadziesiąt minut, często nawet bez konieczności odpowietrzania układu hamulcowego. W nowych samochodach, posiadających systemy ABS czy ESP oraz wymagających odpowietrzania według specyficznych procedur i podpięcia pod komputer diagnostyczny, wymiana na własną rękę jest praktycznie niemożliwa.
Z usług mechaników samochodowych warto skorzystać również dlatego, że podczas samej wymiany dokładnie sprawdzą oni szczelność układu, stan przewodów hamulcowych oraz klocków, tarcz czy bębnów. Odbierając samochód z serwisu będziesz mieć więc pewność, że jego układ hamulcowy jest w pełni sprawny i nie zawiedzie Cię w kluczowym momencie.