Ruszyły pierwsze prace przy zagospodarowaniu pocynkowej hałdy przy ul. 1 Maja w Rudzie Śląskiej. Aktualnie w tym miejscu trwa wycinka drzew i krzewów oraz przygotowywana jest droga dojazdowa dla ciężkiego sprzętu.
Niebawem rozpoczną się roboty ziemne, które będą główną częścią pierwszego etapu inwestycji. Ma się ona zakończyć do czerwca. Równocześnie trwa wybór wykonawcy pozostałych prac. Całość inwestycji ma być gotowa jesienią tego roku. Zadanie realizowane jest ze środków unijnych w ramach dwóch projektów – Lumat i Traktu Rudzkiego.
Będzie to wyjątkowe miejsce, najbardziej zadowoleni będą najmłodsi. Specjalnie dla nich przygotowany zostanie duży plac zabaw oraz oświetlona górka saneczkowa. Pozostali mieszkańcy też znajdą coś dla siebie. Będą alejki spacerowe, miejsca do odpoczynku oraz górka widokowa, z której przy dobrej pogodzie będzie można podziwiać Beskidy – podkreśla prezydent Grażyna Dziedzic.
Rozpoczęte właśnie prace dotyczą pierwszego etapu rewitalizacji hałdy. W ramach tej części zadania prowadzone będą roboty ziemne związane z ustabilizowaniem hałdy. Podczas tych prac zachowany zostanie fragment urwiska jako tzw. świadek historii. Dzięki temu będzie można zobaczyć przekrój hałdy i poznać jak jest ona zbudowana. Żeby można było rozpocząć wspomniane prace, wykonawca najpierw musi przygotować drogę technologiczną dla ciężkiego sprzętu, a także wyciąć kolidujące z inwestycją drzewa oraz krzewy.
Są one usuwane głównie w północnej części hałdy, gdzie następnie będą złagodzone ostre skarpy zwałowiska zagrażające bezpieczeństwu. Oczywiście po zakończeniu tych prac będą nowe nasadzenia. Ten etap rewitalizacji ma być gotowy w ciągu 6 miesięcy – tłumaczy wiceprezydent Krzysztof Mejer. - Pozostała część inwestycji realizowana będzie w ramach budowy Traktu Rudzkiego. Aktualnie trwa analiza złożonych w przetargu ofert, gdy zostanie już wyłoniony wykonawca będziemy mogli także ruszyć z tym etapem zadania. Całość ma być gotowa jesienią 2018 r. – dodaje.
We wspomnianej drugiej części inwestycji powstanie głównie cała infrastruktura. Przede wszystkim industrialny plac zabaw, punkt widokowy, oświetlona górka saneczkowa oraz tor do jazdy na BMX. Pojawią się miejsca odpoczynku w postaci ławek, hamaków oraz specjalnych przestrzennych sześcianów z zamontowanymi fotelami. Wydzielone zostaną także miejsca do grillowania. Ciekawym elementem, który utworzony zostanie w ramach inwestycji, będzie zielone pole do gry. Będzie to duży trawnik, na którym będzie można grać np. w piłkę lub badmintona. Ponadto na terenie zwałowiska utworzone zostaną oświetlone ścieżki spacerowe, pojawią się także kamery monitoringu. Na terenie całej hałdy zainstalowane zostaną także odpowiednie tablice informacyjne dotyczące m.in. historii tego miejsca.
Oprócz utworzenia specjalnej przestrzeni pod funkcje rekreacyjne kluczowa w procesie zagospodarowania hałdy będzie jej dalsza rekultywacja, która zostanie przeprowadzona na bazie badań naukowych oraz w konsultacji z Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach. - Rekultywacja polegać będzie na umieszczeniu w glebie specjalnych dodatków, które będą wiązać zanieczyszczenia w części korzeniowej roślin, tak aby nie przechodziły one do ich części naziemnej. W ten sposób użytkowanie hałdy i kontakt z tak nasadzonymi roślinami będzie bezpieczny - zapewnia dr Marta Pogrzeba z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach. Co istotne, nasadzane rośliny to specjalne gatunki traw – kostrzewa czerwona oraz życica trwała, które oprócz właściwości fitostabilizacyjnych wolno wzrastają. W ten sposób nie będzie potrzeby częstego ich koszenia, co będzie miało wpływ na koszty utrzymania zieleni na hałdzie.
Przypomnijmy też, że w związku z zagospodarowaniem hałdy przeniesionych zostało kilkadziesiąt pobliskich garaży. – Mamy już podpisaną umowę z wykonawcą, który w nowej lokalizacji przy ul. Tołstoja wybuduje nowy kompleks. Ma tam powstać około 80 garaży. Rozpoczęły się już pierwsze prace związane z przygotowaniem terenu pod budowę. Garaże mają być gotowe do listopada br. – informuje wiceprezydent Michał Pierończyk.
Ściśle z przebudową hałdy wiąże się także inny duży projekt, który realizować będzie miasto. Mowa tu o Trakcie Rudzkim, którego pierwszy etap powstanie w ramach zagospodarowania hałdy. Trakt ten to ścieżka rowerowo–piesza, a miejscami także rolkarska, która połączy dwie rudzkie dzielnice: Wirek i Nowy Bytom. W ramach projektu zrewitalizowanych zostanie łącznie 7 dużych obszarów zielonych, w tym kilka parków o łącznej powierzchni 35 ha.
Opracowana została już dokumentacja obejmująca całość inwestycji. Po wybudowaniu pierwszego etapu w tym roku, realizowane będą kolejne odcinki. Całość ma być gotowa w 2019 r. – informuje Michał Pierończyk. Miasto na realizację traktu rudzkiego pozyskało ponad 6 mln zł ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Aktualnie prowadzone prace przy rewitalizacji hałdy realizowane są natomiast w ramach innego projektu unijnego, chodzi tu o projekt LUMAT. Będzie on realizowany do 2019 roku w ramach Programu INTERREG Central Europe. Jego całkowita wartość to ok. 10 mln zł, z czego dofinansowanie do rudzkiej „części” wyniesie ponad 1 mln zł. Jego partnerami obok Rudy Śląskiej są inne europejskie miasta oraz instytuty badawcze, m.in. Turyn, Lipsk, Drezno, Trnava, Kranj czy Ostrawa.
Hałda przy ul. 1 Maja jest jednym z czterech zwałowisk pocynkowych w Rudzie Śląskiej i wyróżnia się tym, że znajduje się praktycznie w centrum miasta. Zajmuje obszar 6,5 ha i jest pozostałością po działającej w tym rejonie w okresie od I połowy XIX w. do 1925 roku hucie cynku Liebe – Hoffnung. W Rudzie Śląskiej hałdy zajmują 3,5 km², czyli blisko 5 proc. powierzchni miasta. W 2015 roku udało się je wszystkie zinwentaryzować. W ten sposób na mapie miasta naniesiono 35 lokalizacji. Większość ze zinwentaryzowanych zwałowisk w mieście to hałdy pokopalniane, na których znajdują się odpady pogórnicze.
