Wiadomości z Rudy Śląskiej

Kiedyś koksownia w Orzegowie - dziś teren rekreacji i integracji

  • Dodano: 2021-03-24 15:45, aktualizacja: 2021-03-24 16:58

Teren po dawnej koksowni Orzegów w Rudzie Śląskiej przeszedł metamorfozę. Został oczyszczony z niebezpiecznych substancji, a cały obszar dawnego zakładu zaadaptowano na park z licznymi atrakcjami, m.in. tarasem widokowym, górką saneczkową, placami zabaw czy ścieżką dydaktyczną. 


5-ketarowy obszar zajmowany niegdyś przez zakład koksowniczy w Orzegowie zmienił się nie do poznania. Miejsce zyskało nowe funkcje – integracyjną i rekreacyjną, bowiem pojawił się tu olbrzymi, nowoczesny plac zabaw, alejki spacerowe i ławeczki.

Inwestycja w Orzegowie za 21 mln zł

Inwestycja kosztowała ponad 21 mln złotych, z czego niemal 18 mln zł udało się pozyskać z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach unijnego Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Realizacja przedsięwzięcia rozpoczęła się w 2018 roku, a dziś, 24 marca, miało miejsce oficjalne oddanie tego terenu do użytku, choć rudzianie będą mogli w pełni korzystać z tutejszych atrakcji pewnie dopiero po okresie pandemii.

 

Jest ekologicznie i bezpiecznie

Mieszkańcu Orzegowa mogą odetchnąć z ulgą. Na terenie dawnej koksowni jest już bezpiecznie, bowiem obszar ten został całkowicie zrewitalizowany. Nie było to łatwe zadanie.

- Pracowaliśmy z firmami partnerskimi, które mają doświadczenie w restauracji zabytków, a my skupiliśmy się na tym, co jest niewidoczne, czyli tym, co znajduje się pod ziemią – wskazał Jakub Saloni, członek zarządu i dyrektor generalny firmy Menard Sp. z o.o. - Są dwie drogi rozwiązania problemu: wywóz odpadów w całości gdzie indziej, co zagraża sąsiadom, a druga metoda to oczyszczenie na miejscu za pomocą wyrafinowanych technologii i właśnie to rozwiązanie wdrożyliśmy. Przeprowadziliśmy m.in. bioremediację (usuwanie zanieczyszczeń za pomocą żywych mikroorganizmów) i fitoremediację (technologii wykorzystującej rośliny w procesie oczyszczania) oraz zastosowaliśmy tzw. bariery reaktywne, w których dochodzi do procesu geochemicznego między zanieczyszczoną substancją a materiałem wypełniającym barierę – mówił. 

Dodał też, że uzyskanie pozwoleń na remediację i oczyszczanie odpadów na miejscu nie jest procesem prostym, ale udało się go przeprowadzić dzięki współpracy z miastem. Czym był zanieczyszczony grunt?

To były głównie zanieczyszczenia metalami ciężkimi i substancjami ropopochodnymi. Niektóre z elementów metali ciężkich musieliśmy segregować i wywieźć, a substancje ropopochodne w większości zostały oczyszczone tutaj na miejscu – dodał Jakub Saloni.

Jest bezpiecznie, zielono i nowocześnie. Zamiast koksowni powstał teren ekologicznie bezpieczny.

- Ruda Śląska jest jednym z najbardziej zielonych miast. Dbamy o to i systematycznie rozwijamy tereny zielone. Powstał Trakt Rudzki, w Rudzie I powstał szlak przyrodniczy, a  teraz koksownia Orzegów – mówiła prezydent Rudy Śląskiej Grażyna Dziedzic.

Prezydent dodała też, że inwestycja ta była olbrzymim wyzwaniem dla miasta. 

- Rewitalizację takich obiektów muszą realizować specjalistyczne firmy, a tych firm jest niewiele. Muszę bardzo pochwalić głównego wykonawcę, ponieważ prace wykonano wzorowo. Rewitalizacja zajęła cztery lata i pochłonęła 21 mln zł – podkreśla prezydent Grażyna Dziedzic.

]Zachwytu nad przebiegiem inwestycji nie kryje prezes Towarzystwa Miłośników Orzegowa.

– To kolejna perełka w naszej dzielnicy.  Jestem pod wielkim wrażeniem efektów rewitalizacji - podkreśla Iwona Skrzypczyk-Sikora, prezes Towarzystwa Miłośników Orzegowa i dodaje: – To bardzo ważne miejsce dla mieszkańców naszej dzielnicy. Mamy już piękny Rynek, a teraz to miejsce. Kiedyś było bardzo zaniedbane. Teraz jesteśmy pod wielkim wrażeniem. Cieszy nas, że powstał także kolejny plac zabaw dla dzieci i miejsce rekreacji i miejsce do spacerów.

Kiedyś teren miał zostać zagospodarowany inaczej. Wiele lat temu planowano przeznaczyć go pod budownictwo mieszkaniowe.

- Tak się nie stało i to nas cieszy – podkreśla prezes TMO.

Historia koksowni Orzegów

Początki zakładu koksochemicznego-koksowni „ Orzegów” sięgają 1903 roku, a jej budowa została sfinansowana przez małżeństwa Joannę i Hansa Ulryka Schaffgotschów. Kiedy rozpoczynał funkcjonowanie nosił nazwę koksownia „Gotthard”. Budową i zarządzaniem zakładem zajął się z kolei koncern „Oberschlesische Kokswerke und Chemische Fabriken” (OBERKOKS). 

Początkowo zakład wyposażony był w jedną 35-komorowa baterię pieców koksowniczych. Jednakże już 1908 r. funkcjonowały tam aż trzy baterie pieców oraz pięć kotłów. Węgiel do koksowni sprowadzano z pobliskiej kopalni „Gotthard” (później „Karol”). W 1922 roku, w wyniku działań związanych z III Powstaniem Śląskim oraz zgodnie z rezultatami plebiscytu z 1921 roku, Orzegów wraz ze znajdującą się na jego terenie koksownią został przyłączony do Rzeczypospolitej Polskiej. Zakład stał się wówczas częścią spółki akcyjnej „Godulla S.A” w Chebziu.

- Zakład funkcjonował do 1976 roku. Został zamknięty z powodu powstających szkód górniczych i małych inwestycji realizowanych na terenie zakładu już po wojnie. Z kolei 1986 został wpisany do Rejestru Zabytków jako cenne dziedzictwo kulturowe. Przez wiele lat niszczał, teren był porośnięty dziką roślinnością. Znajdowało się tu wiele ruin po budynkach koksowniczych. W 2017 roku udało się przystąpić do programu Ministerstwa Ochrony Środowiska i pozyskać środki na remediację gruntu. Po przeprowadzonych badaniach okazało się, że jest skażony i wymaga wielu prac remediacyjnych. W związku z tym opracowano stosowny plan, który został zatwierdzony przez Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach. Następnie przystąpiono do realizacji przedsięwzięcia – wyjaśnia dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk, miejski konserwator zabytków.

O wielkości zakładu informuje mapa, która znajduje się przy wjeździe na teren dawnego zakładu. Miejski Konserwator Zabytków dodał także, że z pierwotnego zakładu udało się zachować obiekty wpisane do rejestru zabytków. Zostały zabezpieczone zgodnie z uwagami wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Do naszych czasów przetrwało niewiele, ale udało się ocalić najcenniejsze obiekty, czyli:

  • ciąg komór pierwszej baterii koksowniczej, 
  • zbiornik smoły, 
  • wieżę węglową,
  • odcinek drogi dojazdowej wraz z otoczeniem. 

- Orzegowska koksownia jest obecnie jednym z najcenniejszych obiektów tego typu na terenie kraju, a zachowane budynki stanowią bezcenny dokument rozwoju procesu technologicznego przeróbki węgla kamiennego. Paradoksalnie te czynniki, które zadecydowały o likwidacji zakładu, stanowią obecnie o jego ogromnej  historycznej wartości – podkreśla dr Urbańczyk.

Jak zmieniał się teren po koksowni Orzegów?

Zneutralizowano zagrożenie związane z zanieczyszczonym gruntem, zabezpieczono ruiny budowli po byłej koksowni i stworzono unikalną ścieżkę dydaktyczną, usunięto dziką roślinność i nasadzono nowe rośliny, a pracom konserwatorskim poddano budynek wieży węglowej, zbiornik smoły i baterie pieców koksowniczych, przy czym te ostanie zdecydowano się przykryć betonowym stropem, którego część to jednocześnie taras, stanowiący punkt widokowy na całe założenie parkowe.

W wyniku przeprowadzonej inwestycji powstała strefa rekreacji dla całych rodzin. Park podzielony został na dwie strefy:

  • teren przylegający do zabytkowych obiektów zagospodarowano alejkami parkowymi i obiektami małej architektury,
  • północną część założenia zaaranżowano jako teren zielony bez wytyczonych ścieżek.

Obszar inwestycji oświetlono, wybudowano toaletę, utworzono miejsca parkingowe i wiatę rowerową, wybudowano dwa place zabaw dla dzieci, ustawiono ławki parkowe oraz leżaki. 

Komentarze (28)    dodaj »

  • Dolas

    Burloch kiedyś był miejscem, gdzie oficjalnie można było wszystko. Dzisiaj zero takich rzeczy. Także dajmy szansę, a potem oceniajmy.

  • boluś

    BIDNY pinOKIo ' taki skromny i mało rozpoznawalny' mimo ogromu starań rośnie mu yno EGO !

  • Ja

    Boluś żal mi cię! Twoje ograniczenie umysłowe jest porażające .Nie należy szydzić z czyjeś ułomności więc nie robię tego.Czy jednak musisz się tak wystawiać na pośmiewisko.Używasz jakiegoś przez siebie wymyślonego języka i ci się wydaje ,że jesteś przez to oryginalny i dowcipny .Nie Boluś,nie jesteś.Kompromitujes się

  • boluś

    Ja'Ja'ja se łoszkrob na Świynta' moge ci dekel poluzuje? moge i [...]ościsk ci łodpuści?

  • lulus

    No No boluśie to lekie szaj/// genał na koksik tancowac

  • Nah

    Gdzie ty tam widzisz morawieckiego?

  • boluś

    Stoi w CIENIU Krzysztofa Lewandowskiego vice prezia Rudy Śląskiejobejrzyj filmik/ to załapiesz"abo i niy !

  • boluś

    NO I SYĆKO JASNE ! Ludzie na Rudzie szukajom światła na ulicach'a łone je yno relokowane na Orzegowsko Koksownia i ŚWIECI Ponboczkowi w łokno ! Fto niy wierzy niych zajedzie po zmroku' lyniwce mogom łobejrzeć na Radzi Rudzie na Pejsie

12

Dodaj komentarz

chcę otrzymać bezpłatny newsletter portalu RudaSlaska.com.pl.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Czytaj również