Wiadomości z Rudy Śląskiej

100. rocznica III Powstania Śląskiego

  • Dodano: 2021-05-02 13:15

W nocy z 2 na 3 maja 2021 roku obchodzimy ważną, bo już setną, rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego. Z tej okazji w wielu miastach przygotowano różne atrakcje, by jak najlepiej uczcić to wydarzenie.

Powstania Śląskie to ważne wydarzenia nie tylko w historii śląska, ale całej Polski. W historii zapisały się trzy powstania Ślązaków: w 1919, 1920 i 1921 roku. Ostatni zbrojny zryw w 1921 roku zagwarantował przyznanie Polsce znacznie większą część Górnego Śląska, niż pierwotnie zamierzano.

Marzec 1921 roku - plebiscyt

III Powstanie Śląskie swój zaczątek miało tak naprawdę przez przeprowadzony 20 marca 1921 roku plebiscyt. Ludność zamieszkująca Górny Śląsk, oraz emigranci, którzy kiedyś tam mieszkali, mieli wtedy określić, czy są za przyłączeniem Górnego Śląska do Niemiec, czy do Polski. Zagłosowało 97,5 procent uprawnionych, czyli niecałe 1,2 miliona osób. Za przynależnością Górnego Śląska do Polski opowiedziało się 40,3 procent, natomiast za przynależnością do Niemiec – 59,4 procent. 

Korfanty: Zwycięstwo za wszelką cenę

Przez wynik głosowania Komisja Międzysojusznicza nie potrafiła dojść do porozumienia w sprawie podziału terenu plebiscytowego. Zaproponowano przyłączenie do Polski jedynie powiatów rybnickiego i pszczyńskiego, omijając ważne tereny przemysłowe. Skłoniło to Wojciecha Korfantego do obmyślenia własnego rozwiązania. Zaproponował wyznaczenie granicy przebiegającej od południa wzdłuż biegu rzeki Odry, a potem do Olesna. Brak poparcia komisji skłonił Korfantego do podjęcia decyzji o wywołaniu powstania.

– Zwycięstwo osiągniemy za wszelką cenę i nie ma takiego mocarza na świecie, który by mógł nas okuć ponownie w kajdany germańskie – pisał w odezwie do rodaków Wojciech Korfanty. 

III Powstanie Śląskie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja roku i trwało do 5 lipca 1921 roku. Zakończyło się podjęciem decyzji o korzystnym dla polaków podziale Górnego Śląska. Polska dostała 29 procent obszaru plebiscytowego i 46 procent ludności. Powstanie trwało dwa miesiące i składało się z czterech etapów. 

– Po zakończeniu I wojny światowej granica Polski z Niemcami stała się przedmiotem gry dyplomatycznej, przeplatanej działaniami zbrojnymi. Po trzech latach sporów, w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. wybuchło III Powstanie Śląskie – ostatnie, najdłuższe i najbardziej krwawe ze śląskich zrywów. Śląscy Polacy postanowili walczyć o powrót swojego regionu do ojczyzny. W tych dążeniach mocno wspierali ich ochotnicy z całej Polski. Nawet co dziesiąty powstaniec pochodził spoza Górnego Śląska – mówi prof. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu. – Dziś, sto lat po tamtych wydarzeniach, upamiętniamy wspólny trud i zaangażowanie Polaków, którzy wywalczyli możliwość powrotu Górnego Śląska do Macierzy i przywrócili Polsce choć część jednego z ważniejszych regionów gospodarczych w Europie. Rzeczpospolita powstała dlatego, że tak wielu ludzi tego chciało i było zaangażowanych w proces tworzenia niepodległego państwa. Wielu oddało za to życie. Powinniśmy o tym zawsze pamiętać – podkreśla wicepremier Gliński.

Jak Ślązacy obchodzą 100. rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego?

W ramach ogólnopolskiej kampanii „Śląska wspólna sprawa” Biuro Programu „Niepodległa” przygotowało wielkoformatową animację komputerową (mapping), która opowiada o historii Powstań Śląskich. Można ją było zobaczyć od 25 kwietnia w Warszawie. W województwie śląskim również mamy taką możliwość w niektórych miastach. Animacja zostanie wyświetlona 2 maja o godzinie 20:21. Poniżej lista miast biorących udział w akcji:

  • Bytom – Bytomskie Centrum Kultury,
  • Czerwionka-Leszczyny – Miejskim Ośrodkiem Kultury w Czerwionce-Leszczynach: NZOZ MEDIPOZ,
  • Gliwice – Muzeum w Gliwicach,
  • Katowice – Teatr Śląski,
  • Kochanowice – Gminne Centrum Kultury i Informacji,
  • Pszczyna – Pszczyńskie Centrum Kultury (elewacja budynku przy ulicy Bankowej w Pszczynie),
  • Pyskowice – Miejski Ośrodek Kultury i Sportu w Pyskowicach,
  • Świętochłowice – Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach,
  • Zabrze – Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu.

Z okazji 100. rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego Narodowy Bank Polski z inicjatywy Instytutu Śląskiego oraz Oddziału IPN w Katowicach, wprowadził do obiegu monety kolekcjonerskie „100. rocznica III Powstania Śląskiego”. Powstały dwa warianty: złota moneta o nominale 200 zł i srebrna o nominale 10 zł. 

W celu upamiętnienia III Powstania Śląskiego Senat Rzeczpospolitej Polskiej X kadencji uchwałą z 2 grudnia 2020 zdecydował o ustanowieniu roku 2021 Rokiem Powstań Śląskich.

Komentarze (19)    dodaj »

  • boluś

    I za miłość? do POLSKI zapłacili BEZROBOCIEM ! DZIELNI POWSTAŃCY masowo emigrowali za robotą do Niemiec, Belgii, Francji ! Abo odnojdywali niymieckie korzynie i po somsiedzku do Gliwic, Zabrza i Bytomia " tak ich POLSKA WYDYMAŁA!

  • esi

    Matka jak matka, nie zawsze dobra ale zawsze matka.

  • boluś

    MACOCHA ! i to jedna z wielu ' bo boła tyż CZESKO' AUSTRYJACKO 'PRUSKO' NIYMIECKO I RUSKO !

  • kwiatowe

    Początek upadku potęgi Górnego Śląska. Kiedyś to był najszybciej rozwijający się rejon Europy, później już tylko powolny upadek.

  • pioler

    Przy takich okazjach zawsze nachodzą mnie pytana, po co nam to było, co to dało Śląskowi? Ja widzę podzielony Ślonsk między dwa wrogie kraje, podzielone miasta, zakłady pracy i przede wszystkim podzielone rodziny. A co zyskaliśmy? No właśnie co? I czy jest co świętować?...

  • Karlus Jan Johann

    Autorko tego art. co tu takego jest do uczczynio? Z czego kożesz sie Nom cieszyć i cosik fajrować? Ginyli ludzie, rodziny boły swadzone i rozdzielone. A ło bydzie ,.,.potym.,,.ani niy spomna. Weź sie to np. na przikładzie swoji Familiji. Mosz w ni niyzgoda, durś chaje .,,.te gorsze przikłady pomijom,..,czy miałaś by cosik fajrować i sie cieszyć?

  • boluś

    Śląskiego ?czy Polskiego? Zgrybnioka czy 1/2 Korfantego? Kiej suchom to mi sie zdo co HISTORIA Śląska i niy tylko' szkryklajom IDIOCI ! Ale Pejsaci i z Pochodzeniem ! Po 45' tym boło to samo! Czyli Ci sami ! Czyli Śyćko OK !

  • jo

    Chwała bohaterom i cześć ich pamięci!

  • Greg

    Jaki powrót do ojczyzny. Śląsk nigdy nie należał do Polski

  • Cecylia Kołakowska

    Tereny Śląskie zawsze były produktem handlowym, wianem zapłatą .Godula uświadamial Ślązaków, o przynależności do narodu polskiego. Zaborcy ,przez123 lata wprowadzili własne prawo, ale Ślązacy przez setki lat mówili gwarą śląska, która należy do jezyka polskiego.moj Dziadek był Powstancem i działaczem plebiscytowym, za co był szykanowany przez Niemców

  • syncysko ze zgodowych domow

    cecylko kajś ty do szkoły chodziyła? na pewno do taki w czasach komuny i chyba szkołki partyjny.Gorny Slonsk vel Oberschlesien nigdy pod zaborem niy byli chyba że tajla łod 1921 i cołki łod 1945.

    • syncysko ze zgodowych domow
      2021-05-05 12:48
    • odpowiedz
  • Pracownik majowy

    Patrząc przez pryzmat dzisiejszego tweet'u prezydenta the billa, któremu nawet przez gardło nie może przejść słowo "Ślązacy", uważam, że każdy kto nazywa siebie Ślązakiem i głosuje na PiS jest the billem. Zaraz odezwą się święci obrońcy PiSu i będą mnie wyzywać od peło, lewaków itd. Cóż, nie głosuje na nich, a wy racjonalizujecie swój nędzny wybór. Wybraliście i bronicie ludzi którzy mają was za śmieci, dojną krowę, którzy najchętniej zabiliby język śląski i jakąkolwiek śląską kulturę w imię chorej fantazji na temat monolitycznej Polski. Podkreślę to jeszcze raz, PiS chce zniszczyć Śląsk i jakąkolwiek tożsamość jej mieszkańców. Jeśli ktokolwiek ma zamiar dyskutować i bronić PiS lub przywoływać PO i ich rządy, to niech lepiej uderzy głową mocno w ścianę to może zmądrzeje.

  • Pisapotemnic

    Uwielbiam ten wasz język nienawiści Desperacja połączona z bezsilnością.W końcu ileż to można przegrywać wybory.Obrażacie ludzi tylko dlatego,że inaczej głosują niż wy.Pracowniku majowy takimi wpisami ,gdzie kogoś nazywasz de bilem kompromitujesz się i robisz z siebie błazna.

  • Pracownik majowy

    Uderz w stół a pisowiec się odezwie.

  • Ja

    Bo jesteś błaznem co potwierdzasz każdym wpisem.Za kogo ty siebie uważasz. Narzucasz komuś twoje poglądy ,nazywasz innych włącznie z prezydentem Polski debilami. Nie szanujesz nikogo.Produkujesz się tu nie wiadomo po.Jesteś nieokrzesanym chamem i tyle.

  • fajerberga

    Możesz zacytować, w którym miejscu pracownik majowy narzuca komuś swoje poglądy? Ja przeczytałem tylko jego punkt widzenia i postrzeganie sytuacji w polityce... No i na kogo tu głosować? PiS? PO? Hołownia? Korwinn? Od trzydziestu lat (no może z wyjątkiem Hołowni) te same twarze, tylko raz pod takim, a raz pod innym szyldem - nie ważne, byle trwać przy korycie. A Ślązacy? No cóż, oni są potrzebni tylko przed i w trakcie wyborów...

  • Pracownik majowy

    Jeśli lubisz być popychadłem w swoim własnym kraju to twoja sprawa. Jednak prawdą jest to, że jak rząd pis opluwa swojego wyborcę, to on twierdzi, że pada rześki deszczyk. A co do mnie to twoja psychoterapia rodem z przedszkola, tylko potwierdza, że wyborca pis ma problem z oceną sytuacji i racjonalizuje każdy swój wybór i "dokonania" swojego rządu. Przykre, że sam siebie ubezwłasnowolniłeś, może kiedyś zmądrzejesz.

  • wuj

    na jednego the billa patrzysz codziennie w lustrze

  • Pracownik majowy

    Jeśli chodzi o the billa to niestety nie widziałem cię u mnie w domu. Ale rozumiem, że serduszko boli, gdy ktoś samodzielnie myśli.

Dodaj komentarz

chcę otrzymać bezpłatny newsletter portalu RudaSlaska.com.pl.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Czytaj również