Dziś 100 rocznica II Powstania Śląskiego, które wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku. Był to pierwszy ze zrywów śląskich, który osiągnął swoje cele. Miało na celu zademonstrowanie siły polskiej ludności i dążenie do zjednoczenia z Polską, było też reakcją na prowadzony przez Niemców terror.
Politycznym tłem II Powstania były przygotowania do plebiscytu, który miał przesądzić o przynależności państwowej Śląska. W Bytomiu działał od 12 lutego 1920 roku Polski Komisariat Plebiscytowy, a jego siedzibą był wykupiony przez władze polskie hotel "Lomnitz" przy ówczesnej ulicy Gleiwitzerstrasse 10. Osiem dni później, 20 lutego decyzją Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, Polskim Komisarzem Plebiscytowym został mianowany Wojciech Korfanty. Z kolei Niemiecki Komisariat Plebiscytowy swoją siedzibę miał w Katowicach, a na jego czele stanął Kurt Urbanek.
Przygotowania do plebiscytu trwały ponad rok
Przygotowania do plebiscytu trwały ponad rok, a stosunki polsko – niemieckie w tym czasie uległy dalszemu zaostrzeniu. Dochodziło do walk ulicznych, ataków na polskie redakcje gazet, a kulminacyjnym momentem okazał się 17 sierpnia 1920 roku, kiedy rozeszła się na Śląsku fałszywa wiadomość o upadku Warszawy, rzekomo zdobytej przez wojska bolszewickie. W Katowicach doszło między innymi do polsko – niemieckich walk ulicznych, zaatakowano katowicką siedzibę Komitetu Plebiscytowego oraz doszło do zamordowania polskiego działacza – lekarza dra Andrzeja Mielęckiego.
Wydarzenia te skłoniły wówczas Dowództwo Główne Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (na czele, którego stał Alfred Zgrzebniok) oraz Polski Komisariat Plebiscytowy (polskim komisarzem był Wojciech Korfanty) do ogłoszenia z 19 na 20 sierpnia decyzji o wybuchu II powstania. Walki wybuchły jednocześnie w powiatach pszczyńskim, rybnickim, katowickim, lublinieckim, tarnogórskim, toszecko-gliwickim i zabrskim. Walczono także w rejonie linii Opole-Krasiejów-Dobrodzień oraz w Raciborzu i Koźlu. Powstańcy opanowali większość strategicznych terenów przemysłowych, z wyjątkiem dużych miast. Niemieckie garnizony Sipo zostały otoczone w koszarach, co uniemożliwiało jakiekolwiek działania odwetowe.
25 sierpnia 1920 roku II powstanie śląskie zakończono
W tym czasie powstańcy rozbrajali i opróżniali składy niemieckiej broni i amunicji. Oddziały alianckie przychylnie odnosiły się do działań powstańczych, co miało ogromny wpływ na rezultat powstania. Znienawidzona policja niemiecka została rozbrojona. Jej los został przypieczętowany przez Komisję Międzysojuszniczą, która zgodziła się na rozwiązanie Sipo. W jej miejsce powołano mieszaną, polsko-niemiecką policję plebiscytową Abstimmungspolizei (Apo). Podstawowy cel powstańców został osiągnięty. 25 sierpnia 1920 roku II powstanie śląskie zakończono.
Aby lepiej poznać historię wszystkich zrywów powstańczych serdecznie zapraszamy do Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach