Choroby tarczycy, trzustki czy innych gruczołów wydzielania wewnętrznego, są diagnozowane i leczone przez endokrynologa. Jeżeli zaobserwowałeś u siebie symptomy związane z zaburzeniem pracy układu hormonalnego, czym prędzej zapisz się na konsultacje do specjalisty.
Kiedy potrzebna jest wizyta u endokrynologa?
Objawy ze strony układu endokrynnego są bardzo charakterystyczne. Wśród najczęściej zgłaszanych dolegliwości wymienia się m.in.:
- zaburzenia miesiączkowania,
- nadpotliwość,
- nadmierne wypadanie włosów,
- trądzik dojrzały (występujący u osób dorosłych, poza okresem dojrzewania),
- nawracające, silne bóle głowy,
- występowanie nadmiernego owłosienia u kobiet,
- bezsenność,
- uderzenia gorąca,
- niepłodność,
- bóle i złamania kości,
- obniżenie lub całkowity zanik libido.
Mogą one świadczyć o schorzeniach endokrynologicznych, takich jak:
- choroba Hashimoto,
- nadczynność i niedoczynność przytarczyc i tarczycy,
- akromegalia,
- niedoczynność i nadczynność przysadki mózgowej,
- choroba Cushinga,
- osteoporoza,
- hirsutyzm,
- guzy nadnerczy,
- choroba Addisona,
- zaburzenia dojrzewania.
Na wizytę u endokrynologa pacjenta kieruje zazwyczaj lekarz rodzinny, czyli lekarz pierwszego kontaktu, na podstawie niepokojących badań krwi wskazujących na zaburzenia dotyczące hormonów FT3/FT4.
Jak wygląda pierwsza wizyta u endokrynologa?
Na wizytę lekarską warto zabrać ze sobą pełną dokumentację medyczną oraz wyniki ostatnio wykonywanych badań. Jeśli masz wcześniejsze badania, to również weź je ze sobą.
Podczas wizyty specjalista przeprowadzi wywiad, zapyta o dolegliwości i ich nasilenie, a także przebyte choroby i przyjmowane leki. Na tej podstawie będzie mógł postawić wstępną diagnozę.
Jakie badania może zlecić endokrynolog i jak się do nich przygotować?
Kolejnym krokiem w procesie diagnostycznym jest zlecenie badań endokrynologicznych, takich jak:
- USG tarczycy,
- biopsja tarczycy (gruboigłowa lub cienkoigłowa, wraz z badaniem histopatologicznym zmian),
- oznaczenie poziomu hormonów we krwi,
- scyntygrafia – pozwalająca na ustalenie wola tarczycy.
Lekarz endokrynolog może zlecić wykonanie lub powtórzenie badań krwi dotyczących:
- TSH – hormonu tyreotropowego,
- FT3 i FT4 – trijodotyroniny i tyroksyny,
- Anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej,
- Anty-TG – przeciwciała swoiste w stosunku do tyreoglobuliny,
- FSH – hormon folikulotropowy,
- prolaktyna i kortyzol.
Dodatkowo u pacjentek, u których występują zaburzenia miesiączkowania, problemy z nadmiernym owłosieniem lub z płodnością, a także tych znajdujących się w okresie menopauzalnym, lekarz zleci badanie stężenia:
- TSH – badanie wykrywające zaburzenia czynności tarczycy, dotyczące poziomu hormonu tyreotropowego,
- LH i FSH – badanie hormonów kobiecych kontrolujących pracę gonad, tj. jajników, i cyklu miesięcznego kobiety (zaleca się, aby wykonywać takie badania pomiędzy 3. a 5. dniu cyklu);
- AMH – badanie służące ocenie płodności;
- estradiol – badanie poziomu hormonu odpowiadającego za termoregulację organizmu, ale i przyczyniającego się do procesu twardnienia chrząstek kości nasadowych kości długich, bierze udział w dojrzewaniu pęcherzyków w jajniku;
- progesteron – hormon istotny w procesie utrzymania ciąży;
- testosteron – męski hormon płciowy, a zaburzenia jego poziomu u kobiet może wywoływać niepożądane skutki;
- DHEA-S – czyli pomiar stężenia siarczanu dehydroepiandrosteronu, który uczestniczy w produkcji żeńskich hormonów płciowych – estrogenów;
- prolaktyna – jej wysoki poziom powoduje zaburzenia miesiączkowania, może też być przyczyną niepłodności.
Na endokrynologiczne badania krwi należy zgłosić się na czczo, ponieważ dzięki temu ich wyniki będą najbardziej wiarygodne. Nie ma potrzeby przygotowywać się w żaden inny, szczególny sposób do wykonania takich testów.