Od 1 stycznia br. użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi stali się ich właścicielami.
W Rudzie Śląskiej tego typu uwłaszczenie dotyczy ok. 39 tysięcy użytkowników. Każdy z nich otrzyma z Urzędu Miasta odpowiednie zaświadczenie wraz ze szczegółową informacją o zasadach naliczenia opłaty przekształceniowej oraz jej wielkości i terminie zapłaty.
Za zmiany w ustawie trzeba będzie jednak wnieść tzw. opłatę przekształceniową
Opłata przekształceniowa płatna jest przez kolejne 20 lat. Ci, którzy zdecydują się jednorazowo zapłacić całą kwotę, będą mogli liczyć na bonifikatę.
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, ustanowione dla nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe, nastąpiło automatycznie z dniem 1 stycznia 2019 r. i wynika z przepisów Ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności z 20 lipca 2018 r.
Kogo dotyczą zmiany?
W myśl zapisów nowej ustawy, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dotyczy gruntów zabudowanych wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne.
Ważne! Użytkownik wieczysty gruntu przeznaczonego na cele mieszkaniowe, który aktualnie buduje dom na takiej działce, z przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności będzie mógł skorzystać dopiero w momencie uzyskania pozwolenia na użytkowanie budynku. O tym fakcie musi też poinformować Urząd Miasta.
Kiedy otrzymasz bezpłatne zaświadczenie?
Najpóźniej w ciągu roku od przekształcenia prawa użytkowania wieczystego każdy użytkownik otrzyma pocztą stosowne zaświadczenie wraz z informacją o wielkości oraz terminie płatności tzw. opłaty przekształceniowej, płatnej przez kolejnych 20 lat. Wydanie takiego zaświadczenia jest bezpłatne.
Użytkownik może również sam wystąpić o wydanie zaświadczenia. W takim przypadku zaświadczenie otrzyma w ciągu 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jednak za wydanie w takiej formie zaświadczenia trzeba będzie zapłacić 50 zł opłaty skarbowej. W sytuacjach pilnych, uzasadnionych potrzebą dokonania np. sprzedaży, darowizny lokalu albo stwierdzenia spadku, zaświadczenie na podstawie wniosku wydawane będzie w terminie 30 dni od jego złożenia. W takich przypadkach również trzeba będzie ponieść koszt opłaty skarbowej w wysokości 50 zł.
Ważne! Zaświadczenie dostaną także sądy prowadzące księgi wieczyste oraz geodeta miasta, który dokona odpowiednich zmian w ewidencji gruntów.
Ile to będzie kosztować?
Zgodnie z ustawą, przez 20 lat co roku (zawsze do końca marca) dotychczasowi użytkownicy wieczyści będą płacili tzw. opłatę przekształceniową. Jej wysokość jest równa wysokości dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, jednak bez ujęcia nabytych wcześniej bonifikat. Oznacza to, że jeżeli ktoś wcześniej nabył w użytkowanie wieczyste nieruchomość z bonifikatą i co roku dokonywał opłaty rocznej od kwoty pomniejszonej o tę bonifikatę, to w przypadku opłaty przeksztaceniowej będzie ona naliczana od pełnej kwoty nabycia gruntu.
Opłata przekształceniowa może być aktualizowana, ale nie częściej niż co trzy lata i tyko o GUS-owski wskaźnik zmian cen nieruchomości (ewentualnie wskaźnik inflacji).
Ważne! Opłatę przekształceniową za 2019 r. będzie można wnosić do końca lutego 2020 r. Jednakże opłatę taką za 2020 r. trzeba już uiścić do końca marca 2020 r., podobnie w latach kolejnych zawsze do końca marca. Wniesienie opłaty przekształceniowej zastępuje obowiązek dokonywania dotychczasowych opłat rocznych. Sprzedaż mieszkania przed zakończeniem 20-letniego okresu uiszczania opłaty przekształceniowej nie zwolni z tego obowiązku. Przejdzie on bowiem z następnym rokiem na nabywcę nieruchomości.
Ustawa zakłada dla właścicieli domów i mieszkań bonifikatę w przypadku jednorazowej spłaty
Co ważne, ustawa zakłada dla właścicieli domów i mieszkań bonifikatę w przypadku jednorazowej spłaty całości opłaty przekształceniowej za 20 lat z góry. W przypadku, gdy grunt należał do Skarbu Państwa, a spłata nastąpiłaby w pierwszym roku po przekształceniu użytkowania wieczystego, z automatu należy się 60% upustu. Jednak w kolejnych 5 latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 % z każdym rokiem. I tak w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu, bonifikata wyniesie 50%; w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu, bonifikata wyniesie 40%, itd.
Również w przypadku gruntów należących do gminy ustawodawca daje możliwość udzielenia użytkownikowi wieczystemu bonifikaty przy jednorazowej zapłacie opłaty przekształceniowej za 20 lat z góry. Uchwałę w tej sprawie musi podjąć jednak rada danej gminy.
Projekt uchwały, po uzyskaniu niezbędnych opinii, m.in. Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, chcemy przedstawić radnym Rady Miasta. Chcemy także, aby ulga dla mieszkańców, których nieruchomości znajdowały się na terenach gminnych, nie była mniejsza niż w przypadku gruntów nalężących do Skarbu Państwa – tłumaczy wiceprezydent Krzysztof Mejer.
Ważne! Aby skorzystać z bonifikaty użytkownik wpierw musi otrzymać zaświadczenie z Urzędu Miasta z informacją o kwocie opłaty przekształceniowej, następnie musi pisemnie zwrócić się do urzędu o woli dokonania całości opłaty za pozostały okres z góry. Wtedy otrzyma informację zwrotną, która będzie podstawą do dokonania zapłaty całości kwoty opłaty przekształceniowej. Żeby skorzystać z bonifikaty w przypadku „gruntu miejskiego” nie można mieć zaległości w opłatach za użytkowanie wieczyste gruntu. Należy też mieć uregulowany podatek od nieruchomości.
Jakie są skutki ustawy dla miasta?
Wśród skutków w pierwszej kolejności należy wymienić praktyczną likwidację programu wspierania budownictwa mieszkaniowego.
To efekt zapisanego w ustawie zakazu ustanowienia użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe, a właśnie na tym oparty był nasz program. Od 2015 r. w użytkowanie wieczyste z przeznaczeniem pod budownictwo jednorodzinne przekazaliśmy 201 działek – wylicza Krzysztof Mejer. – Dzięki programowi o działkę pod budowę domu jednorodzinnego można się było starać nie płacąc całości ceny za zakup gruntu, to powodowało, że nasz program był popularny także wśród mieszkańców innych miast – dodaje.
Co istotne, osoby, które w ramach rudzkiego programu wspierania budownictwa jednorodzinnego nabyły prawo do użytkowania wieczystego za 15% wartości wylicytowanej w przetargu, nie będą mogły w następstwie ustawy „uwłaszczeniowej” skorzystać z 75% bonifikaty przy nabyciu prawa własności – taką możliwość dawał im właśnie rudzki program. Utratę tej ulgi „złagodzić” będzie miała bonifikata, nad wprowadzeniem którego pracują władze miasta, a o której mowa była wcześniej.
Zmiana przepisów dotyczących użytkowania wieczystego uderza także bezpośrednio w budżet miasta. Teoretycznie jeszcze tylko przez 20 lat samorząd może liczyć na środki, które co roku wpływały do budżetu z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste. Jest to ok. 2,5 mln zł rocznie. W ten sposób ustawa likwiduje jedno ze źródeł finansowania bieżącej działalności miasta. Dodatkowo zmienia się także klasyfikacja samych dochodów z tytułu opłaty przekształceniowej. Będą one stanowiły teraz dochody majątkowe, a nie, jak wcześniej w przypadku opłaty rocznej, dochody bieżące. Ta wydawałoby się niepozorna zmiana rodzi istotne konsekwencje.
Zmniejszają się w ten sposób dochody bieżące, co w efekcie ma przełożenie na zmniejszenie indywidualnego dopuszczalnego wskaźnika zadłużenia dla miasta – tłumaczy Aleksandra Izydorczyk, naczelnik Wydziału Budżetu Miasta.
Nie bez znaczenia dla budżetu miasta są również wyższe koszty związane z obsługą administracyjną.
W tym roku musimy zarezerwować dodatkowo ok. 300 tys. zł na same tylko koszty związane z wysyłką zawiadomień – informuje wiceprezydent Mejer.
Listy muszą dotrzeć do wszystkich dotychczasowych użytkowników wieczystych nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi. W Rudzie Śląskiej jest ok. 15 tys. użytkowników takich nieruchomości, które były własnością Skarbu Państwa oraz ok. 24 tys. użytkowników nieruchomości, które były własnością miasta.
