Wielu osób nie stać na wynajęcie prawnika, który poprowadziłby ich sprawę przed sądem. Z tego względu istnieje możliwość ustanowienia adwokata z urzędu. U niektórych powstaje wówczas wątpliwość, czy taki prawnik będzie skuteczny. Jak zatem w praktyce wygląda pomoc prawna z urzędu? Zapraszamy na artykuł przygotowany przy współpracy z Kancelaria TMH Tomasz Marek Marcin Hotel Adwokaci i Radcowie Prawni.
Adwokat z urzędu
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami osoba, która nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, może wnieść o jego ustanowienie z urzędu. Zasada ta obowiązuje w sprawach karnych, cywilnych, a także administracyjnych. Wniosek w tym zakresie rozpoznaje sąd, który jednak może go oddalić, jeżeli uzna, że dana sprawa nie jest na tyle skomplikowana, aby angażować do niej prawnika.
Pomoc adwokata z urzędu ma jeszcze jeden niezwykle ważny aspekt. Otóż stanowi ona gwarancję konstytucyjnego prawa do sądu. Nie każdy bowiem może sam występować w postępowaniu sądowym ze względu chociażby na brak odpowiedniego przygotowania teoretycznego oraz praktycznego.
Wniosek można zgłosić na piśmie (wraz z wnioskiem o zwolnienie kosztów sądowych albo oddzielnie) lub ustnie do protokołu sądowego. Należy do niego załączyć oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, sporządzonego na urzędowym formularzu. Jego wzór można znaleźć w punktach obsługi interesantów poszczególnych sądów bądź na ich stronach internetowych.
Jeżeli sąd uzna, że dany wniosek jest zasadny, wówczas zgłasza się do właściwej miejscowo izby adwokackiej z prośbą o wyznaczenie adwokata z urzędu, który zajmie się sprawą. W takiej sytuacji to samorząd zawodowy decyduje, komu powierzy daną sprawę. Co ważne, wyznaczony adwokat może zwolnić się z obowiązku pomocy jedynie z naprawdę ważnych powodów.
Skuteczność adwokata z urzędu
Jakość usług świadczonych przez adwokata na rzecz klientów z wyboru i z urzędu powinna być taka sama. Zobowiązują go to tego zasady etyki zawodowej. Zgodnie z § 8 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeksu Etyki Adwokackiej) adwokat powinien wykonywać czynności zawodowe według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością. Obowiązkiem adwokata jest stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych i dążenie do utrzymania wysokiej sprawności zawodowej.
Z powyższego wynika wprost, że adwokat występujący w sprawie z urzędu musi działać z taką samą starannością, jak ma to miejsce w sprawach powierzonych mu z wyboru. Niemniej jednak wyniki postępowań sądowych bywają nieprzewidywalne, stąd też nie można mieć nigdy gwarancji dotyczącej ostatecznego kształtu orzeczenia.
Czy warto starać się o adwokata z urzędu?
Współcześnie obowiązujące przepisy są na tyle skomplikowane, że wiele osób ma poważny problem, aby odnaleźć się w ich gąszczu. Dotyczy to nie tylko spraw karnych, ale i cywilnych oraz gospodarczych, a także administracyjnych. Najlepszym tego przykładem są przepisy dotyczące przedawnienia, które są niezwykle istotne w przypadku spraw dotyczących zapłaty. Do tego dochodzi jeszcze orzecznictwo, które niekiedy pozwala przewidzieć dalszy rozwój sprawy oraz jej zakończenie. Poważne trudności sprawia wielu osobom także przygotowanie różnego rodzaju pism procesowych. Muszą one bowiem spełniać wymogi określone w przepisach, a także być sformułowane w sposób precyzyjny i wolny od błędów merytorycznych.
Adwokat jest w stanie pomóc również podczas zbierania materiału dowodowego niezbędnego do rozpoznania danej sprawy. Dzięki swej wiedzy i doświadczeniu może on także przygotować strategię procesową korzystną dla reprezentowanej strony, z czym osoba niebędąca prawnikiem może mieć poważny problem.
Pomoc adwokata z urzędu może być niezwykle przydatna dla osób niezamożnych, które chciałyby załatwić różnego rodzaju sprawy sądowe i urzędowe. Żeby jednak móc z niej skorzystać, konieczne jest złożenie wniosku w tym zakresie. Należy pamiętać, że sąd może go oddalić, gdy uzna, że dana sprawa nie jest na tyle skomplikowana, aby strona korzystała z pomocy prawnej.
Kancelaria TMH Tomasz Marek Marcin Hotel Adwokaci i Radcowie Prawni
Rynek Dębnicki 6/3,
30-319 Kraków
Tel. 12 307 27 38