Właścicielom wywłaszczonej nieruchomości przysługuje odszkodowanie. Jak wskazują akty prawne, odszkodowanie za wywłaszczenie ma być słuszne. Co to właściwie oznacza? Na jaką wysokość odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości mogą liczyć jej dotychczasowi właściciele?
SPIS TREŚCI
1. Słuszne odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości
2. Słuszne odszkodowanie za wywłaszczenie – czyli jakie?
3. Operat szacunkowy a odszkodowanie za wywłaszczenie
4. Słuszne odszkodowanie w przypadku budynku mieszkalnego
5. Słuszne odszkodowanie a zasada korzyści
6. Niesłuszne odszkodowanie za wywłaszczenie – co wtedy?
Słuszne odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości
Zasada przyznania słusznego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość jest jasno określona w nadrzędnym akcie prawnym jakim jest Konstytucja RP. Art. 21 pkt. 2. wskazuje, że wywłaszczenie jest dopuszczalne tylko wtedy:
- kiedy dokonywane jest na cele publiczne
- oraz za słusznym odszkodowaniem.
Jak należy rozumieć pojęcie słusznego odszkodowania? – przeczytaj dalszą część artykułu.
Słuszne odszkodowanie za wywłaszczenie – czyli jakie?
Bez wątpienia odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi, które jest uzasadnione, ma określną podstawę i jest trafne. Będzie ono słuszne, kiedy będzie ekwiwalentne do wartości wywłaszczonej nieruchomości. Odszkodowanie za wywłaszczenie będzie spełniało ten warunek tylko wtedy, kiedy decyzja o jego wysokości będzie wydana w oparciu o rzetelnie przeprowadzoną wycenę przez rzeczoznawcę majątkowego (tzw. operat szacunkowy). Kiedy jednak przyznana przez organ wysokość odszkodowania nie jest zadowalająca dla właścicieli wywłaszczonej nieruchomości, warto podjąć odpowiednie kroki prawne zmierzające do ustalenia sprawiedliwego odszkodowania.
Operat szacunkowy a odszkodowanie za wywłaszczenie
Czym właściwie jest operat szacunkowy, na podstawie którego organ wydaje decyzję o wysokości przyznanego odszkodowania? Ten dokument opracowany przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego jest kalkulacją uwzględniającą zarówno rynkową wartość wywłaszczonej nieruchomości, jak też jej stan na dzień wydania decyzji ZRID, zmianę jej wartości w wyniku działań inwestora, jak też jej charakter i dotychczasowe przeznaczenie.
W zależności od sytuacji wycena nieruchomości powinna uwzględniać realia rynku lokalnego, a niekiedy nawet regionalnego.
Co ważne, operat szacunkowy winien zawierać nie tylko samą wycenę wywłaszczonej nieruchomości, ale również wszystkie dokumenty, które wpłynęły na jej wysokość. Właściciele wywłaszczonych nieruchomości powinni zwrócić również uwagę na daty, które mają wpływ na wycenę. Istotna jest zarówno data sporządzania samej wyceny, jak też dzień, w którym dokonano określenia wartości oraz oględzin nieruchomości, oraz termin, w jakim uwzględniono jej stan w przeprowadzonych wyliczeniach.
Co więcej, sam operat szacunkowy może być wykorzystany do celu, dla którego został sporządzony, przez okres 12 miesięcy. Wszystkie te informacje są istotne dla osób, którym przysługuje odszkodowanie za wywłaszczenie. Szczególnie w sytuacji, kiedy jego wysokość budzi ich poważne wątpliwości co do jego słuszności.
Słuszne odszkodowanie w przypadku budynku mieszkalnego
Ekwiwalentne odszkodowanie za wywłaszczenie pod drogi jest szczególnie ważne w przypadku nieruchomości, na której znajdował się budynek mieszkalny lub był w niej wydzielony lokal o takim charakterze. Właściciele wywłaszczeni z tego rodzaju nieruchomości ponoszą w tym przypadku nie tylko straty dotyczące konieczności wydania nieruchomości, ale również te emocjonalne związane z koniecznością opuszczenia rodzinnego domu. Prawo w przypadku wywłaszczenia tego rodzaju nieruchomości gwarantuje ich właścicielom dodatkowy ekwiwalent w wysokości 10 000 zł. Otrzymując decyzję o wysokości przyznanego przez organ odszkodowania za wywłaszczenie, warto zwrócić uwagę czy jego wartość uwzględnia dodatek z tytułu wywłaszczenia nieruchomości o charakterze mieszkalnym.
Sprawdź również:
Słuszne odszkodowanie a zasada korzyści
Niewiele osób wywłaszczonych zdaje sobie sprawę, że rzeczoznawca dokonujący wyceny wywłaszczonej nieruchomości powinien kierować się zasadą korzyści. Jest to istotne szczególnie w sytuacjach, kiedy cel wywłaszczenia znacznie zwiększa wartość nieruchomości. Art. 134 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomości jasno wskazuje, że jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia. Co ważne, zasada korzyści powinna być zachowana bez względu na wcześniejsze przeznaczenie wywłaszczonej nieruchomości, a sama jej analiza i wycena musi uwzględniać korzystniejsze rozwiązania dla osoby wywłaszczonej.
Niesłuszne odszkodowanie za wywłaszczenie – co wtedy?
Praktyka wskazuje, że wysokość przyznanego za wywłaszczenie odszkodowania nie zawsze jest słuszna. W wielu przypadkach dotychczasowi właściciele nieruchomości czują się pokrzywdzeni wydaną przez organ decyzją. W takiej sytuacji warto sprawdzić poprawność przygotowanego operatu szacunkowego. Jeśli ten budzi jakiekolwiek wątpliwości, warto go podważyć. Osoba wywłaszczona ma również prawo żądać oceny prawidłowości przygotowania operatu szacunkowego. Zawsze ma również możliwość zlecenia opracowania takiego dokumentu we własnym zakresie (tzw. kontr-operatu). Osoby niezgadzające się z wysokością przyznanego odszkodowania, mogą się odwołać od wydanej przez organ decyzji w tej sprawie w terminie 14 dni od jej skutecznego doręczenia.
Jeżeli zainteresowało Państwa powyższe temat, to zapraszamy do odwiedzenia strony wywłaszczenie.pl.
Polecamy również: