Wiadomości z Rudy Śląskiej

Dziś obchodzimy 25. rocznicę ustanowienia aktualnego herbu Rudy Śląskiej

  • Dodano: 2023-04-27 10:00

Dziś obchodzimy 25. rocznicę ustanowienia aktualnego herbu Rudy Śląskiej. 27 kwietnia 1998 roku radni ówczesnej Rady Miejskiej podjęli uchwałę o ustanowieniu nowego herbu miasta. Czy wiecie, jak pierwotnie wyglądał rudzki herb? Od kiedy widnieje na nim wizerunek świętej Barbary? Poznajcie historię tego najważniejszego, rudzkiego symbolu!

Pierwszy herb miasta powstał w 1966 roku

Proces tworzenia rudzkiego herbu był dość skomplikowany, na co miały wpływ nie tylko zmiany polityczne, ale również historia miasta, które powstało z połączenia kilku dzielnic, które miały swoje herby o różnym charakterze:

  • kochłowicki miał charakter dewocyjny,
  • orzegowski zaczerpnięto z herbu właścicieli,
  • a halembski odnosił się do rzemiosła kuźniczego.

Większość z nich powstała już pod koniec XVIII w. Herb Nowego Bytomia przyjęto na posiedzeniu zarządu gminy w 1927 r. Kiedy Sejm Śląski w 1939 r. podniósł do rangi miast gminy Rudę i Nowy Bytom, zyskały one prawo używania herbów miejskich. Odpowiednia uchwała została jednak zrealizowana dopiero w 1951 r. Osiem lat później, gdy powstała Ruda Śląska w obecnym kształcie administracyjnym, władze miasta zdecydowały o utworzeniu zupełnie nowego herbu. Zgodnie z ówczesną propagandą miał on wyeksponować przynależność miasta do Polski Ludowej oraz jego wielkoprzemysłowy charakter. Nowy herb został uchwalony przez Miejską Radę Narodową w 1966 r. Pod względem poprawności heraldycznej miał on wiele rażących błędów, mimo to obowiązywał ponad trzydzieści lat.

herb

Herb Rudy Śląskiej w latach 1966-1998

Współczesny rudzki herb powstał w 1998 roku

Po roku 1989 i zmianie systemu politycznego temat herbu Rudy Śląskiej powrócił. 28 listopada 1996 r. Rada Miejska przyjęła uchwałę w sprawie „Wyrażenia woli ustanowienia św. Barbary patronką miasta Ruda Śląska”. Arcybiskup Damian Zimoń prośbę radnych skierował do Stolicy Apostolskiej, a w 1998 r. przywiózł z Rzymu Dekret Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów podpisany 3 lutego 1998 przez arcybiskupa sekretarza Kongregacji Gerarda M. Angelo. Dokument został uroczyście przekazany władzom miasta 6 czerwca 1998 roku.

27 kwietnia 1998 roku radni ówczesnej Rady Miejskiej podjęli uchwałę, o ustanowieniu nowego herbu miasta. 6 czerwca 1998 roku arcybiskup Damian Zimoń, ówczesny metropolita katowicki, przekazał władzom miasta dekret o ustanowieniu św. Barbary patronką miasta. Był to akt wieńczący starania o zgodę na oddanie miasta pod opiekę świętej, ale także umieszczenia jej wizerunku w miejskim herbie.

Autorem plastycznej wizji herbu był profesor ASP Maciej Bieniasz, zaś o oprawę komputerową zadbali Kazimierz i Ksawery Kaliscy. Przedstawia on tarczę dwupolową, gdzie w lewym błękitnym polu jest złote pół orła, a w prawym wizerunek św. Barbary. Złoty orzeł w błękitnym polu był niegdyś herbem rodowym Piastów górnośląskich, a obecnie jest herbem województwa śląskiego. Ponadto pół orła jest elementem charakterystycznym większości górnośląskich herbów miejskich, również podkreślających swoje piastowskie tradycje. Z kolei w prawym białym polu znajduje się stojąca postać świętej Barbary, za którą widnieje wieżyczka. Święta przedstawiona jest w błękitnej sukni, spowita czerwonym płaszczem, w prawej ręce trzyma złoto-srebrny miecz (symbol męczeńskiej śmierci), a w lewej złoty kielich z Hostią.

herb wspczesny

Herb Rudy Śląskiej współcześnie

Kult św. Barbary był bardzo żywy w okolicach Rudy Śląskiej

Warto przypomnieć, że kult św. Barbary (jako patronki murarzy i kowali) znany był na Śląsku już w XIV w. W 1723 r. tarnogórscy gwarkowie założyli bractwo religijne pod wezwaniem św. Barbary. Odtąd była ona uważana za patronkę górników, których miała ochraniać od nagłej i niespodziewanej śmierci. W XIX w. kult upowszechnił się wśród górników węgla kamiennego. Wizerunkami świętej trzymającej kielich z Hostią zdobiono przykopalniane kapliczki i ołtarzyki. Wierzono, że w razie wypadku pod ziemią, gdy górnik znajdzie się w beznadziejnym położeniu, święta Barbara poda mu ostatnią w życiu komunię świętą.
 
Kult świętej był bardzo żywy w okolicach Rudy. Ze wzmianek źródłowych wiadomo, że w tamtejszych kopalniach pół godziny przed zjazdem górnicy gromadzili się przed jej wizerunkiem, odmawiali modlitwę i śpiewali hymn ku czci świętej. Do dziś górnictwo węglowe pozostaje wiodącą gałęzią przemysłu Rudy Śląskiej, więc umieszczenie w herbie patronki górników uznano za jak najbardziej uzasadnione. Było to też zgodne z zasadami heraldycznymi, w przeciwieństwie do widniejącej na poprzednim herbie wieży wyciągowej - elementu zupełnie obcego symbolice heraldycznej.

Dodaj komentarz

chcę otrzymać bezpłatny newsletter portalu RudaSlaska.com.pl.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Czytaj również