5 lipca br. znowelizowana ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw we wtorek, 28 sierpnia, została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Nowe regulacje, wprowadzające m.in. normy jakościowe dla węgla i zakaz sprzedaży najgorszej jakości paliwa, wejdą w życie 12 września.
Za dwa tygodnie zacznie obowiązywać większość wprowadzonych nową ustawą rozwiązań, za wyjątkiem tych dotyczących węgla brunatnego spalanego w indywidualnych kotłach grzewczych, dla których wprowadzono dwuletni okres przejściowy. Regulacje w tym zakresie wejdą w życie 1 czerwca 2020 r.
Nowe przepisy stanowią, że najgorszej jakości paliwa, czyli muły węglowe, flotokoncentraty, mieszanki zawierające mniej niż 85 proc. węgla kamiennego, zostaną objęte ustawowym zakazem sprzedaży do sektora komunalno-bytowego. Normy będą zastosowane w przypadku paliw stałych spalanych w gospodarstwach domowych oraz w instalacjach o mocy cieplnej poniżej 1 MW, czyli w kotłowniach przy budynkach mieszkalnych, szkołach, szpitalach.
Nowela wprowadza ponadto świadectwa jakości paliw. Kupujący mają uzyskiwać rzetelne i wyczerpujące informacje o tym, co kupują. Nowe rozwiązania mają też wyeliminować proceder polewania węgla wodą - by zwiększyć jego masę. Kontrole na składach oraz przejściach granicznych będą przeprowadzane przez Inspekcję Handlową lub Urząd Skarbowo-Celny wyrywkowo na składach. Sami nabywcy nie będą kontrolowani, nie będzie też kontroli jakości węgla w miejscu jego spalania. Jeśli paliwa nie spełnią wymogów, kosztami kontroli będzie obciążony kontrolowany.
Dzięki nowym przepisom, ze składowisk węgla mają zniknąć odpady węglowe odpowiedzialne za powstawanie smogu. Przedsiębiorcom, którzy się do tego nie dostosują, grożą wysokie kary pieniężne, a nawet kara więzienia. Minister energii w stosownym rozporządzeniu określi szczegółowe wymagania dla tych paliw (chodzi m.in. o różne rodzaje węgla kamiennego, najczęściej importowanego) oraz dopuszczalny poziom odchylenia od tych wymagań.
W nowelizacji znajduje się przepis pozwalający na czasowe zawieszenia norm jakościowych w sytuacji niedoboru źródeł ciepła bądź ewentualnych perturbacji na rynku wytwarzania energii wynikających np. z upałów.
Obecnie w resorcie energii kończą się prace nad rozporządzeniem w sprawie jakości węgla, będącym aktem wykonawczym do ustawy. Jak podało przed tygodniem ministerstwo, projektowane przepisy, będące obecnie na etapie konsultacji, wyeliminują z rynku detalicznego węgiel najgorszej jakości, a przy tym uwzględniają możliwości nabycia paliw przez najmniej zamożne gospodarstwa domowe. Projekt rozporządzenia był niedawno krytykowany m.in. przez organizacje ekologiczne, samorządy i środowiska sprzedawców węgla. Konsultacje w tej sprawie przedłużono do 29 sierpnia.
W pracach nad projektami rozporządzeń towarzyszących nowelizacji uczestniczyli m.in. przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego, Rady Dialogu Społecznego, Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla, Platformy Producentów Urządzeń Grzewczych na Paliwa Stałe oraz Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla. W sumie w konsultacjach uczestniczyły 103 podmioty - podał 21 sierpnia resort.
Jak poinformowało we wtorek biuro prasowe śląsko-dąbrowskiej Solidarności, w poniedziałek, 27 sierpnia, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki "S" Jarosław Grzesik i szef górniczej Solidarności Bogusław Hutek skierowali do premiera Mateusza Morawieckiego wystąpienie, domagając się wycofania rozwiązań zaproponowanych w projekcie rozporządzenia przez pełnomocnika premiera ds. programu "Czyste Powietrze" Piotra Woźnego i wprowadzenia rozporządzenia wykonawczego do ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw stałych w wersji zaproponowanej przez resort energii.
Zdecydowanie negatywne stanowisko na temat rządowego projektu rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych przesłał na ręce Ministra Energii marszałek Wojciech Saługa. W opinii marszałka Saługi przygotowany projekt nie spełnia oczekiwań Województwa Śląskiego, gdyż określa parametry poszczególnych sortymentów węgla, które nie przyczynią się do obniżenia niskiej emisji, a wręcz przeciwnie – usankcjonują złą jakość paliw stałych dla sektora bytowo-komunalnego.
Zdaniem marszałka warunkiem skutecznej walki z niska emisją jest wymiana niesprawnych urządzeń oraz całkowite wycofanie z sektora komunalno-bytowego paliw niskiej jakości, czego nie gwarantują zaproponowane przepisy. Ponadto propozycje ministerstwa nie wprowadzają norm jakości paliw, które mogłyby być stosowane w gospodarstwach domowych
