Przy kopalni Pokój w rejonie ulicy Szyb Andrzeja od lat płonie hałda. Podziemny pożar stanowi przede wszystkim zagrożenie dla osób korzystających ze znajdujących się tam garaży, a jest ich ponad sto. O aktualne działania podejmowane na miejscu postanowiliśmy zapytać przedstawicieli rudzkiego magistratu i Spółki Restrukturyzacji Kopalń.
Płonąca hałda w Rudzie Śląskiej
Zjawiska termiczne na "hałdzie KWK "Pokój" występują od co najmniej kilkunastu lat. Zapożarowane tereny SRK S.A. przejęła od Polskiej Grupy Górniczej S.A. w wyniku postawienia w stan likwidacji kopalni. 31 grudnia 2016 r. Zidentyfikowany na chwilę obecną obszar zapożarowania obejmuje teren o powierzchni ok. 17,9 ha sąsiadujący z kilkoma osiedlami mieszkaniowymi.
- W obszarze Ruchu Pokój I zapożarowana część hałdy zajmuje powierzchnię ok. 7,6 ha i znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla mieszkaniowego przy ul. Szyb Andrzeja oraz ogrodów działkowych przy ul. Katowickiej. Na zapożarowanych obszarach tej części hałdy znajdują się nieużytkowanie nieruchomości, którymi włada Spółka oraz kompleks garaży zlokalizowany na nieruchomościach prywatnych. Natomiast w obszarze Ruchu Pokój II zapożarowana część hałdy zajmuje powierzchnię ok. 10,3 ha i znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla mieszkaniowego przy ul. Lecha. Na zapożarowanych obszarach tej części hałdy znajdują się nieruchomości terenu przemysłowego likwidowanych szybów Lech I oraz Lech II - mówił Mariusz Tomalik, Rzecznik Prasowy SRK.
Pod koniec 2020 roku udało się zabezpieczyć pogórniczą hałdę. Pokrywająca hałdę gruba warstwa piasku i gliny miała zapobiec ponownemu samozagrzewaniu się węglowych resztek. Tak jednak się nie stało. Podobnie jak węgiel, zawierające jego resztki pogórnicze odpady mają tendencję do samozagrzewania się. Wzrostowi temperatury zwałowisk towarzyszy wydzielanie gazów pożarowych i dymów oraz silny fetor. Od dłuższego czasu właściciele garaży ponownie uskarżają się na uciążliwe i niebezpieczne skutki pożaru.
- Boimy się, jaki będzie nasz los. Co chwilę pojawiają się nowe zabezpieczenia i informacje na tablicach, ale problem nie znika. Obawiamy się, bo te opary na pewno nie są dobre dla naszego zdrowia - mówił jeden z właścicieli garaży.
Urząd Miasta stale monitoruje sprawę i pozostaje w kontakcie ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń.
- Teren należy do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, która od kilku miesięcy prowadzi działania doraźne w celu zabezpieczenia terenu hałdy. Informacje dotyczące pożaru podziemnego umieszczono na specjalnych tablicach, garażach oraz pobliskich budynkach mieszkalnych. Spółka prowadzi postępowanie w celu wyłonienia wykonawcy projektu oraz wykonania robót mających na celu ugaszenie przedmiotowego składowiska. Miasto oczywiście współpracuje i jest w kontakcie ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń. Wydaliśmy także w tym zakresie dwie decyzje - pierwszą na prace rekultywacyjne oraz drugą na przywrócenie środowiska do stanu poprzedniego - mówił Eugeniusz Malinowski, Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej.
SRK prowadzi działania doraźne w celu zabezpieczenia terenu hałdy
W latach 2019 do 2021 SRK wykonało zabezpieczenie przeciwpożarowe terenu o powierzchni ok. 1,6 ha bezpośrednio przylegającego do kompleksu garaży oraz sąsiadującego z osiedlem mieszkaniowym. Mając na uwadze konieczność ograniczenia do możliwego minimum występujące uciążliwości, prowadzone są doraźne prace prewencji pożarowej. Polegają one na karczowaniu roślinności i tworzeniu powierzchniowej warstwy uszczelniającej, co ma na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się zachodzących zjawisk oraz tłumienie ich efektów, w tym emisji gazów i odorów. Prace te prowadzone będą aż do wyboru wykonawcy zasadniczych prac naprawczych.
- Zasadnicze prace naprawcze wykonane zostaną w technologii określonej przez Główny Instytut Górnictwa z Katowic, która jest wynikiem przeprowadzenia w lutym br. szczegółowych badań stanu termicznego terenów zapożarowanych. Technologia ta zakłada częściową rozbiórkę zapożarowanych nasypów oraz wykonanie ekranów uszczelniających celem ochrony m.in. terenów, na których zlokalizowany jest kompleks garaży. Technologia ta jest wynikiem wielokrotnych konsultacji, jakie SRK przeprowadziła przy udziale przedstawicieli Urzędu Miasta, w efekcie została nakazana do zastosowania w Decyzji naprawczej - mówił Mariusz Tomalik, Rzecznik Prasowy SRK.
Warto wspomnieć, że od listopada 2021 roku SRK S.A. prowadzi stały monitoring zachodzących zjawisk pożarowych oraz zagrożeń i uciążliwości. Prowadzone są obchody przejętych od PGG terenów, w trakcie których mierzona jest temperatura powierzchni. Wykonane zostały naloty dronem, w trakcie których wykonano badania termowizyjne.
- W lutym br. przeprowadzone zostały szczegółowe badania stanu termicznego, w wyniku których GIG opracował technologię likwidacji istniejących zagrożeń i uciążliwości. Przeprowadzane są wizje w garażach zlokalizowanych na zapożarowanej części "hałdy KWK "Pokój". Mierzona jest wówczas temperatura oraz skład atmosfery wewnątrz kontrolowanych obiektów. Rozpoczęliśmy badania składu atmosfery na terenie osiedli mieszkaniowych zlokalizowanych w sąsiedztwie przejętych od PGG terenów. Wyniki prowadzonych badań oraz wynikające z nich zalecenia przekazywane są wszystkim zainteresowanym podmiotom, oraz osobom. Przedstawiciele SRK S.A cyklicznie spotykają się z władzami Miasta Ruda Śląska, w celu przedstawienia zakresu prowadzonych aktualnie działań. Na garażach zlokalizowanych na zapożarowanej części "hałdy KWK "Pokój" rozwieszane są ogłoszenia z zaleceniami wynikającymi z prowadzonych analiz, dotyczące użytkowania tych obiektów. Teren intensywnych zjawisk pożarowych został wygrodzony i oznakowany - mówił Mariusz Tomalik.
W listopadzie br. w rudzkim magistracie odbyło się "Posiedzenie Zespołu Porozumiewawczego", na którym SRK zadeklarowało do końca roku zawarcie umowy z wykonawcami na dwa etapy prac związanych z ugaszeniem hałdy w okolicach ul. Szybu Andrzeja. Z zawartych umów będzie wynikać harmonogram robót i czas ich wykonania.
- Od sierpnia br. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. prowadzi postępowanie na wybór Wykonawcy zadania pn.: "Zabezpieczenie przeciwpożarowe terenów składowania odpadów pogórniczych w SRK S.A. Oddział KWK "Pokój I – Pokój II" Ruch "Pokój I" na działce 2704/234 i Ruch "Pokój II" na działce 2705/234 oraz na terenach sąsiednich". Postępowanie to zostało podzielone na dwie części. W Części I wybrany zostanie Wykonawca prac prowadzonych na terenach Ruchu "Pokój I", natomiast w Części II wybrany zostanie Wykonawca prac prowadzonych na nieruchomościach Ruchu "Pokój II". Biorąc pod uwagę skalę zjawisk występujących w obu częściach, a także zakres koniecznych do wykonania prac naprawczych można stwierdzić, że Część II zadania jest około dwukrotnie większa od Części I zadania. Dla tej właśnie większej części II zadania Spółka wyłoniła w dniu 16.11.2023 roku Wykonawcę. Niestety z uwagi na fakt złożenia przez jednego z Wykonawców Odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (rozprawa w KIO była wyznaczona na dzień 17.11.23 r. – Odwołujący wycofał się z zarzutów) Spółka została zmuszona do powtórnego ogłoszenia postępowania na wybór Wykonawcy Części I zadania. Otwarcie ofert w tym postępowaniu nastąpiło w dniu 6 grudnia 2023 r. - mówił Rzecznik Prasowy SRK.
