O prowadzeniu stowarzyszenia działającego na rzecz edukacji i profilaktyki rozmawiamy z prezes Joanną Golicz.
Stowarzyszenie na rzecz dzieci i młodzieży "Przystanek" obchodziło niedawno 10-lecie istnienia. Czym zajmuje się ta organizacja, komu pomaga?
Stowarzyszenie działa w kilku obszarach, a do najważniejszych należą Ochrona Praw Dziecka, wolontariat i szeroko pojęta profilaktyka.
Co młodzież zyskuje dzięki Państwa edukacji i projektom?
Głównie świadomość obywatelską w zakresie swoich praw, ale także obowiązków i wolontariatu. Edukujemy w zakresie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu z dala od środków psychoaktywnych. Prowadzimy szkolenia w zakresie udzielania Pierwszej Pomocy dla dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjów oraz wiele innych. Nasze pomysły na realizację projektów wynikają z potrzeb, które diagnozujemy w otaczającej nas przestrzeni społecznej na podstawie wywiadów, opinii, ankiet oraz innych narzędzi ewaluacyjnych. Nasze cele są bezpośrednio związane z rozwiązywaniem współczesnych problemów społecznych, które mogą negatywnie wpływać na otaczającą nas rzeczywistość. Dzieci i młodzież będą kreować nasz przyszły świat, więc dotarcie do tej właśnie grupy adresatów bezpośrednio przełoży się na naszą przyszłość. Warto więc zainwestować swój czas i wspierać młodych ludzi w różnych obszarach ich funkcjonowania, gdyż jako społeczeństwo tylko na tym skorzystamy.
Prowadzą Państwo w szkołach prelekcje?
Od wielu lat współpracujemy ze szkołami w naszym mieście i poza Rudą Śląską. Zrealizowaliśmy już kilka projektów o zasięgu miejskim, wojewódzkim i ogólnopolskim, a projekty te dotyczyły między innymi edukacji dzieci i młodzieży. Programy edukacyjne były dopełnieniem edukacji formalnej wynikającej z programu nauczania. Do najważniejszych realizowanych przez nas edukacyjnych zadań publicznych zaliczyłabym projekt pn. "Mam naście lat - jestem świadomym obywatelem", który realizowaliśmy w 2009 roku w partnerstwie z Rudzkim Stowarzyszeniem Pomocy Ofiarom Przestępstw. Wtedy zrealizowaliśmy wspólnie ok. 210 prelekcji dla prawie 6 tys. uczniów z województwa śląskiego. W 2010 r. zrealizowaliśmy projekt pn. "Jestem dzieckiem, mam swoje prawa” dla 10 tys. uczniów województwa śląskiego tj. ok. 400 prelekcji w oparciu o opracowany i wydany przez nas Poradnik o Ochronie Praw Dziecka. Projekt zakończył się konferencją podsumowującą, na którą przybył Rzecznik Praw Dziecka, Pan Marek Michalak. Kolejny duży projekt o charakterze edukacyjnym to program pn. "Chcesz pomagać - zostań wolontariuszem". W ramach tego projektu odbyło się 300 prelekcji dla 8 tys. uczniów w oparciu o opracowany i wydany przez nas poradnik. Zadania Publiczne realizowane były w ramach Programu Operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Konkurs ten ogłaszany jest co roku przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Ostatni nasz projekt edukacyjny w partnerstwie ze Szkołą Podstawową nr 14 w Rudzie Śląskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego realizowany był dla znacznie mniejszej grupy uczniów. Był on za to niezwykle kompleksowo wspomagający uczniów słabszych i wspierający uczniów, którym niezbędna jest bogata oferta edukacyjna, gdyż podstawowy program nauczania jest dla tej grupy adresatów niewystarczający.
Pełnią Państwo także dyżury mediatorów. Kto i co może na takim dyżurze uzyskać?
Mediacja jest jedną z alternatywnych form rozwiązywania konfliktów. Mediacja może pomóc rozwiązać konflikt skłóconych małżonków dotyczący wykonywania władzy rodzicielskiej lub wysokości alimentów, zwaśnionych sąsiadów, rodziców skonfliktowanych z dzieckiem, ofiar i sprawców wypadków komunikacyjnych i wiele innych, może być również skuteczna w rozwiązywania konfliktów rówieśniczych. Każda osoba uwikłana w konflikt, która nie chce wchodzić w spory sądowe z powództwa cywilnego będące kosztowne i długotrwałe, może wybrać mediację jako szybszy i tańszy sposób na załatwienie swojej sprawy. Porozumieniu zawartemu przed mediatorem można w sądzie nadać klauzulę wykonalności i wtedy będzie ono traktowane jak postanowienie sądowe. W praktyce oznacza to, że niestosowanie się do postanowień porozumienia można egzekwować w każdy możliwy dopuszczony prawem sposób przez stronę zainteresowaną (np. oddać sprawę do komornika jeśli chodzi o kwestie ustaleń finansowych, np. zapłaty alimentów, które jednak nie są wpłacane).
Takie właśnie informacje uzyskuje petent, który trafi do naszej organizacji. Ponadto może umówić się na mediację ze stroną sporu z naszymi mediatorami. Mediacja jest jednak dobrowolna i obie strony muszą wyrazić zgodę na jej przeprowadzenie.
Współpracują Państwo z miejskimi instytucjami?
Współpracujemy z różnymi instytucjami zarówno administracji publicznej, jaką jest Urząd Miasta w Rudzie Śląskiej, jak i z tymi z sektora pozarządowego oraz ze szkołami i wieloma innymi instytucjami. Można by wymieniać bez końca, w skład jakich zespołów miejskich i interdyscyplinarnych wchodzą przedstawiciele naszej organizacji, ale wniosek nasuwa się jeden: bez współpracy nasze działania byłyby mniej skuteczne i nie mogłyby być realizowane na taka skalę. Siła w grupie, a partnerstwo to podstawa naszych sukcesów.
Czy jest zapotrzebowanie na tego typu działalność, którą Państwo prowadzą?
Jak wynika z waszych dotychczasowych doświadczeń i łącznej liczby odbiorców naszych propozycji, tj. około kilka tysięcy osób rocznie, odnosi się wrażenie, że zapotrzebowanie rośnie. Zadaniem organizacji pozarządowych jest wspomaganie tych obszarów przestrzeni społecznej, które takiego wsparcie wymagają. Tak więc przy współpracy z Samorządem staramy się realizować takie zadnia publiczne, na które jest akurat zapotrzebowanie, a mieszczą się one w naszych założeniach statutowych.
Dzieci są dziś dobrze wyedukowane w zakresie profilaktyki zdrowia czy praw dziecka?
Z wielką przykrością stwierdzam, że dzieci i młodzież nie są wystarczająco wyedukowane ani w zakresie swoich praw i obowiązków, ani w zakresie profilaktyki. Problem ten wynika z niedomagającego programu nauczania obowiązującego w szkole, który niedostosowany jest do potrzeb współczesnego młodego obywatela. Uczniowie nie wiedzą, czym jest Rada Miasta i ile liczy członków, nie wiedzą dokładnie, jak skonstruowany jest parlament, co to Konwencja Praw Dziecka, nie znają Konstytucji, nie rozumieją słowa „pozew”. Nie wiedzą, jaka jest różnica między oskarżonym a podejrzanym, nie wiedzą że w wieku 13 lat mogą już mieć własne konto bankowe i że nabywają pewnych praw do wykonywania określonych czynności. Uczniowie nie maja zajęć z tzw. prawoznawstwa, skąd więc mają znać swoje obowiązki i się z nich wywiązywać? Skąd mają znać swoje prawa i kto ich nauczy jak z nich korzystać? Sami rodzice tych uczniów maja często niską świadomość prawną, co jest przecież efektem naszej niechlubnej przeszłości, która ciągle pokutuje. Młodzież nie ma zorganizowanych obowiązkowych zajęć dotyczących uzależnień i ich wpływu na ich życie i życie rodzin. W szkole nie ma obowiązkowych zajęć z komunikacji i alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów, co jest niezbędnym elementem do prawidłowego funkcjonowania młodego człowieka w rodzinie, grupie rówieśniczej i w społeczeństwie. Jak widać jest sporo pracy i dopóki te realia się nie zmienią, taka organizacja jak nasza jest niezwykle potrzebna.
Jakie projekty w najbliższym czasie planują Państwo prowadzić w mieście?
W styczniu w 2016 roku wejdzie w życie ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej. Ustawa przewiduje, że w realizację tego przedsięwzięcia zaangażowane będą także Organizacji Pozarządowe, które mają co najmniej 2-letnie doświadczenie w realizacji tego typu zadań publicznych, a my spełniamy ten warunek. Ustawa przewiduje możliwość realizacji porad prawnych i edukacji obywatelskiej, a nas w szczególności interesuje to drugie i już mamy swoje pomysły, które chcieliśmy wprowadzić w życie z korzyścią dla naszych odbiorców.
Czego życzyć stowarzyszeniu?
Kolejnych owocnych 10 lat istnienia.
Tego życzę i dziękuję za rozmowę.
Dziękuję.
