Mikroflora jelitowa to najogólniej mówiąc zbiór mikroorganizmów, które zasiedlają różne odcinki przewodu pokarmowego. Pełnią one wiele pożytecznych funkcji, m.in. biorą udział w procesie trawienia i odpowiadają za funkcjonowania układu odpornościowego.
Bakterie w jelitach – po co nam one?
W przewodzie pokarmowym człowieka istnieje wiele rodzajów szczepów bakterii, ponieważ układ pokarmowy spełnia dla nich niezbędne warunki do rozmnażania się. Drobnoustroje w przewodzie pokarmowym człowieka zasiedlają się już w momencie narodzin. Natomiast ich rozwój i namnażanie jest procesem stopniowym i powolnym. Przewód pokarmowy zdrowego dziecka w łonie matki jest jałowy, jego kolonizacja rozpoczyna się w chwili przyjścia na świat.
Co ma wpływ na mikroflorę jelitową dziecka?
- rodzaj porodu;
- flora bakteryjna matki;
- sposób żywienia matki;
- podawane leki (u matki i dziecka).
Na skład mikrobioty jelitowej będzie miał wpływ rodzaj porodu. Przewód pokarmowy dziecka urodzonego siłami natury jest zasiedlany przez bakterie beztlenowe (niepatogenne szczepy Escherichia coli, Enterobacteriaceae i Streptococcus spp.). Natomiast przewód pokarmowy noworodka urodzonego przez cesarskie cięcie jest kolonizowany z opóźnieniem. Są to głównie mikroorganizmy aerofilne, czy też bakterie z rodzaju Clostridium. Bardzo ważne jest karmienie dziecka mlekiem matki jak najszybciej po porodzie. Stymuluje to gruczoły do produkcji pierwszego mleka – tzw. siary. Jest to najlepszy pokarm służący optymalnej kolonizacji układu pokarmowego dziecka. Mleko matki zawiera niewielkie ilości bakterii patogennych, co w chwili narodzin jest bezpieczną alternatywą dla nierozwiniętego przewodu pokarmowego noworodka. Dlatego tak ważne jest zdrowe odżywianie kobiety, która karmi swoje dziecko piersią. Warto wówczas skorzystać z oferty diety pudełkowej, dostępnej w większych i mniejszych miastach. Catering dietetyczny Warszawa Wola, Żoliborz, czy dowożący diety do innych dzielnic stolicy oferuje zbilansowane posiłki dostosowane pod potrzeby kobiet w ciąży oraz kobiet w okresie laktacji. Pełną dojrzałość mikroflory jelitowej dziecko osiąga dopiero w wieku 7-10 lat, dlatego ważne są te pierwsze miesiące życia, kiedy to kształtuje się flora bakteryjna przewodu pokarmowego.
Jakie szczepy bakterii zasiedlają przewód pokarmowy?
Mikroflora przewodu pokarmowego jest bardzo ważna nie tylko dla samych jelit, ale również dla zdrowia całego organizmu. Bakterie żyjące w naszym układzie pokarmowym mają zdolność namnażania się i wnikania w ściany jelita. Dla podniesienia odporności ustroju bardzo istotnym warunkiem jest to, aby ta flora bakteryjna była utrzymana na odpowiednim poziomie. Zachowanie właściwych proporcji pomiędzy poszczególnymi szczepami pozwala zwalczać różne patogeny. W przeciwnym razie zachodzą zmiany w perystaltyce jelit oraz może zwiększa się wchłanianie cukrów prostych, co będzie groziło ryzykiem zachorowania na choroby metaboliczne jak np. cukrzyca typu 2. Zmianie może też ulec aktywność enzymatyczna.
Jakie szczepy bakterii występują w określonych odcinkach przewodu pokarmowego?
- jama ustna – Streptococcus;
- przełyk – Streptococcus, Prevotella, Veillonella;
- żołądek – Helicobacter;
- jelito cienkie – Bifidobacterium, Enterococcus, Lactobacillus, Bacteroides, Clostridium, bakterie z rodziny Enterobacteriaceae;
- jelito grube – Bacteroides, Enterococcus, Clostridium, Lactobacillus, Bifidobacterium, bakterie z rodziny Enterobacteriaceae, np. Eschericha, Proteus, Peptococcus, Peptostreptococcus, Staphylococcus, Ruminococcus.
Mikroflora ta jest zależna od rodzaju pokarmu przyjmowanego przez matkę oraz od środowiska i od wieku matki. U dzieci karmionych preparatami mlekozastępczymi (modyfikowane mleko krowie lub hydrolizaty białka sojowego) flora bakteryjna znacznie się różni. Rozszerzanie diety dziecka ma wpływ również na zmianę flory bakteryjnej. Już na samym początku możemy zauważyć, że każda zmiana diety ma wpływ na kolonizację naszego układu pokarmowego.