Kiedy może zostać wydana decyzja ZRID?
ZRID to zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Wydane w formie decyzji administracyjnej zezwolenie stanowi podstawę do wywłaszczenia nieruchomości położonych w lokalizacji planowanej inwestycji. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby decyzja ZRID została wydana? Czy wywłaszczeni mają prawo do sprzeciwu?
Przyspieszona procedura realizacji inwestycji drogowych
Podstawą prawną decyzji ZRID jest tzw. specustawa drogowa, czyli Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Na jej mocy możliwe jest uzyskanie zezwolenia na przeprowadzenie zaplanowanej inwestycji drogowej w określonej w decyzji lokalizacji. Co ważne, specustawa znacznie przyspiesza całą procedurę związaną z pozyskaniem odpowiedniego zezwolenia oraz wywłaszczenia właścicieli nieruchomości z terenów inwestycyjnych. Sama decyzja musi być wydana maksymalnie w ciągu 90 dni od dnia złożenia wniosku. Osoby wywłaszczone muszą zaś opuścić należące do nich nieruchomości najpóźniej w 120 dniu od daty wydania decyzji. W praktyce dotychczasowi właściciele wydają należące do nich nieruchomości w krótszym terminie. Powszechną praktyką jest decyzja ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Kto może zawnioskować o ZRID?
Podmiot uprawniony do złożenia wniosku o wydanie decyzji ZRID uzależniony jest od rodzaju drogi, gdzie ma być realizowana inwestycja. W przypadku dróg krajowych i autostrad wniosek o ZRID składa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Jeśli chodzi zaś o drogi lokalne podmiotem uprawnionym do złożenia wniosku o ZRID jest właściwy zarządca drogi. Inwestor składa wniosek do wojewody (w przypadku dróg krajowych i wojewódzkich) lub do starosty (w przypadku dróg powiatowych i gminnych). Jak wcześniej wspomniano, organ wydaje decyzję w ciągu 90 dni.
Skutki decyzji ZRID
Decyzja ZRID niesie ze sobą wiele skutków prawnych. Ze względu na swój administracyjny charakter nie wymagają one zgody stron do ich wyegzekwowania. Ma to szczególne znaczenie w kontekście przeniesienie prawa własności do wywłaszczanej nieruchomości z dotychczasowych właścicieli na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Jeśli wymaga tego inwestycja, wywłaszczana nieruchomość może zostać podzielona bądź scalona. W tym przypadku również nie jest konieczna zgoda dotychczasowego właściciela. Oczywiście osobom wywłaszczonym przysługuje odszkodowanie za utracone nieruchomości.
Prawo do odwołania...
Właściciele nieruchomości wywłaszczonych na mocy decyzji ZRID mają prawo do odwołania. Mogą je złożyć w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o wydaniu decyzji. Odwołanie należy skierować do organu wyższego szczebla w stosunku do organu wydającego decyzję:
-
decyzja ZRID wydana przez starostę – odwołanie do wojewody,
-
decyzja ZRID wydana przez wojewodę – odwołanie do ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
Wniesione odwołanie od decyzji ZRID będzie skuteczne tylko wtedy, kiedy będzie wskazywało naruszenie przepisów prawa. Sam sprzeciw wywłaszczonego na realizację inwestycji w danej lokalizacji nie przyniesie żadnych rezultatów.
... i walki o sprawiedliwe odszkodowanie
Do naruszenia przepisów prawa przy wydawaniu decyzji ZRID dochodzi rzadko. Inwestycje drogowe są zaplanowane ze szczególną dbałością od strony prawnej. Poza tym inwestycje drogowe nie są związane planem zagospodarowania przestrzennego. Z tego względu zamiast na bezskutecznym sprzeciwie wobec samej decyzji lepiej skupić się na skutecznym dochodzeniu swoich praw w zakresie należnego odszkodowania za wywłaszczone mienie. W tym przypadku istotna jest kontrola przygotowanego operatu szacunkowego i ewentualne jego podważenie. I chociaż samo udowodnienie zaniżonej wyceny nieruchomości nie jest proste, to przy odpowiednim wsparciu prawnym wyegzekwowanie sprawiedliwego odszkodowania jest możliwe. Dlatego już w momencie otrzymania zawiadomienia o wszczętym postępowaniu w sprawie wydania decyzji ZRID warto zadbać o odpowiednią dokumentację dotyczącą wywłaszczanej nieruchomości, jak też specjalistyczne wsparcie prawne. Informacje na temat praw osób wywłaszczonych i możliwych kroków prawnych należy pozyskiwać tylko ze sprawdzonych źródeł.
Patron merytoryczny artykułu:
INLEGIS Kancelarie Prawne
ul. Podwale 83/7
50-414 Wrocław
tel. (71) 729 21 50
Inlegis.pl