Województwo śląskie, znane z przemysłowego charakteru i silnych związków z górniczą tradycją, kryje w sobie także zaskakująco odmienne skarby architektury – pałace i zamki. Te wyjątkowe, historyczne budowle są dowodem na bogatą przeszłość regionu i oferują niepowtarzalną okazję, by poczuć się jak dawni monarchowie. Odkryj te imponujące rezydencje i zanurz się w świecie arystokratycznego luksusu! Sprawdź, które z nich warto odwiedzić!

Zamek w Toszku

Historia Zamku w Toszku sięga aż średniowiecza, a konkretnie okolic X-XI wieku. Początkowo miejsce, w którym obecnie stoi budowla, było pięknym drewnianym ogrodem siedziby grodu toszeckiego, który należał do książąt śląskich. Kilka wieków później książę Przemysław postanowił o zbudowaniu murowanego zamku, na miejscu obecnej drewnianej konstrukcji. Po śmierci ówczesnego właściciela zamek przechodził z rąk do rąk: władali nim książęta opolscy, później Habsburgowie oraz Redernowie. Ostatnia rodzina wykupiła zamek i odbudowała go po pożarze, do którego doszło w 1570 roku. Posiadłość przez wieki zmieniała swoich właścicieli czy to w ramach dziedzictwa, czy w wyniku sprzedaży. W 1945 r. doszło do przykrego zdarzenia, jakim było spalenie budowli przez Armię Czerwoną. Dzięki inicjatywie wojewody śląskiego Jerzego Ziętka w latach 60. ubiegłego wieku zamek został częściowo odbudowany. Obecnie służy mieszkańcom okolic jako siedziba Centrum Kultury „Zamek w Toszku” oraz jako miejsce odwiedzin turystów.

Jeśli jesteście zainteresowani zwiedzaniem, to zamek jest otwarty dla Was codziennie. 

Wejście na teren zamku: od godz. 08.00 do 22.00

Centrum Ekspozycji Historycznych:

• od wtorku do piątku 10.00 do 15.00 (ostatnie oprowadzanie o godzinie 14.00)
• w soboty, niedziele i święta od 11.00 do 18.00 (ostatnie oprowadzanie o 17.00)

Adres: Toszek ul. Zamkowa 10

fot. FB Zamek w Toszku

Zespół pałacowo-parkowy w Brynku

Pałac w Brynku wraz z parkiem powstał w 1829 r. Został on zbudowany przez bogatego ziemianina Bernharda Rosenthala. Ówcześnie Górny Śląsk był potęgą gospodarczą, która przyciągała niezliczone rzesze przyjezdnych chętnych do zamieszkania właśnie tutaj. Tak też było w przypadku Rosenthala, którego zainteresował sam region jak i wyjątkowy teren zielony w Brynku. Właściciel nie próżnował, ponieważ od razu po kupnie ziemi w 1823 roku rozpoczął budowę wymarzonego miejsca zamieszkania. Pałac był we władaniu rodziny Rosenthalów ponad kilkadziesiąt lat. Sukcesywnie rozbudowywano go o nowe skrzydła oraz udoskonalano park wokół niego. Na początku XX wieku zespół pałacowo-parkowy został odkupiony od ówczesnej dziedziczki Barbary przez hrabię Hugo II Donnersmarcka, który dokonał wielu modernizacji i remontu budynku. Przez kolejne lata, aż do II wojny światowej właścicielami byli Donnersmarckowie. Po wybuchu wojny pałac został zajęty przez nazistów i przeorganizowany na miejsce nauki Hitlerjugend oraz na Seminarium Nauczycielskie. Później budynek wpadł w ręce drugiego okupanta, jakim była Armia Czerwona. Nowy zarządca pozwolił władzom Polski Ludowej na urządzenie gimnazjum leśnego, które poniekąd funkcjonuje do dziś. Po reformie naukowej stało się ono Zespołem Szkół Leśnych i Ekologicznych. Ciekawą informacją jest to, że zespół pałacowy w 1966 roku został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. 

Chcąc zwiedzić zespół pałacowo-parkowy musicie wiedzieć, że obejrzenie samego pałacu jest możliwe głównie z zewnątrz. Jak informują różne źródła, zwiedzanie jego wnętrza jest ograniczone. 

Adres: Brynek ul. Park 4

fot. FB Technikum Leśne w Brynku

Pałac w Boryni

To miejsce zdecydowanie zasługuje na uwagę! Pałac w Boryni (Jastrzębie-Zdrój) to XVIII-wieczny budynek usytuowany na obrzeżach miasta, który jest jedynym tego rodzaju zabytkiem w Jastrzębiu-Zdroju. Pałac zachwyca swoją elegancją, robiąc wrażenie zarówno na mieszkańcach, jak i na przyjezdnych. Jego piękno wyraża się w majestatycznych schodach, tarasie otoczonym zielenią oraz w 600-letnim dębie. Według legend, wśród roślinności parku pałacowego można spotkać Białą Damę, która udaje się tam na spacery.

Historia pałacu sięga drugiej połowy XVIII wieku, a jego ówczesnym właścicielem był austriacki szlachcic Jan von Schlutterbach. Borynia w tamtym okresie była wsią rycerską, należącą do różnych rodzin szlacheckich, w tym von Madeyski, von Raczek, Waldemara Schipanna, Ledóchowskich i Siodomków. Jak informują źródła, w 1882 roku Borynię Dolną włączono do Książęco-Pszczyńskiego Fideikomis. Po I wojnie światowej wieś weszła w skład powiatu pszczyńskiego. Wówczas, zgodnie z reformą rolną, pałac przeszedł na własność państwa i urządzono w nim szkołę. W latach 60. budynek przeszedł gruntowną renowację, a w latach 80. został odkupiony przez kopalnię KWK Borynia, gdzie powstał ośrodek szkoleniowy. W XXI wieku pałac został nabyty przez prywatnego inwestora i odrestaurowany w 2009 roku.

Zwiedzanie odbywa się tylko we wtorki w godzinach 14:00–15:00.

Adres: Jastrzębie Zdrój, ul. Zamkowa 5

fot. Hons084 / CC BY-SA 3.0 pl

Pałacyk myśliwski w Promnicach

Pałacyk Myśliwski w Promnicach to jedna z najbardziej klimatycznych i najpiękniejszych budowli tego typu na Śląsku. Zbudowany w 1861 roku, przeszedł gruntowną odbudowę w 1868 roku po pożarze, który miał miejsce rok wcześniej. Początkowo służył jako dom myśliwski, przejmując funkcję dworu zburzonego w 1830 roku.

fot. Hons084 / CC BY-SA 3.0 pl

Budynek powstał w stylu neogotyku angielskiego z dodatkami architektury szwajcarskiej. Na zewnątrz można dostrzec akcenty myśliwskie, takie jak głowy jeleni z porożami. Charakterystyczne dla tego typu siedzib były elementy mieszanki różnych stylów architektonicznych, wieża do obserwacji zwierzyny, reprezentacyjny hol oraz jadalnia inspirowana rycerskością i myślistwem. Parter pełnił funkcje prywatne i reprezentacyjne, na piętrze znajdowały się sypialnie dla gości i dzieci, a poddasze zajmowała służba. Piwnica służyła jako zaplecze gospodarcze. Budowla z uwagi na swój styl i wystrój, wolna była od sztywnej dworskiej etykiety.

fot. MichalPL / CC BY-SA 4.0

Pałac w pierwotnej formie przez 6 lat, aż do pożaru w 1867 roku, który niemal doszczętnie go zniszczył, co wymusiło gruntowną przebudowę. Na przełomie XIX i XX wieku prowadzono kolejne modernizacje, między innymi dzięki księżnej Daisy, która nadała wnętrzom lekkości. Wprowadzono wtedy również nowinki techniczne, jak winda do potraw oraz instalacja elektryczna. W 1934 roku wyposażenie pałacyku zostało zlicytowane, a budynek przeszedł pod administrację Zarządu Przymusowego. W 1935 roku pałac powrócił do rodziny Hochbergów i pozostawał ich własnością do 1938 roku, kiedy to przekazano go państwu jako część opłaty spadkowej.

Po II wojnie światowej pałacyk trafił pod opiekę Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Katowicach, a od 1967 roku zarządzał nim resort górnictwa. W 2003 roku obiekt przeszedł na własność Skarbu Państwa, a cztery lata temu został włączony do Muzeum Zamkowego w Pszczynie.
Na ten moment ze względu na prowadzone prace remontowe nie ma możliwości zwiedzania pałacyku aż do października 2025. Mimo wszystko już teraz możecie go dodać do swojej listy miejsc do odwiedzenia.

Adres: 43-210, Kobiór