W Polsce w ostatnich latach kredytobiorcom były oferowane przede wszystkim kredyty ze zmienną stopą procentową, opartą najczęściej o WIBOR. Duża część kredytów była udzielana wówczas, gdy stopy procentowe były rekordowo niskie. Niestety, później nastał czas gdy one wzrosły, a za nimi wzrosła znacząco wysokość rat, które klienci banków musieli co miesiąc uiszczać. Mając na względzie doświadczenia tzw. frankowiczów, złotówkowicze zaczęli zastanawiać się czy również oni mogą składać pozwy o unieważnienie zawartych umów.
Unieważnienie umowy kredytu z WIBOREM
Unieważnienie umowy ze zmienną stopą procentową wydaje się być możliwe. Okazuje się, że sposób w jaki ustalana jest wysokość WIBOR-u prowadzi do wniosku, że to same banki mogą ustalać jego wysokość, a tym samym wysokość zobowiązania kredytobiorców. To już natomiast godzi w zasadę swobody umów, mówiącą, że jedna ze stron umowy nie może samodzielnie ustalać wysokości świadczenia drugiej strony.
Jak ustala się WIBOR?
WIBOR jest to wskaźnik określający wysokość oprocentowania pożyczek międzybankowych. Innymi słowy, mówi on o tym za jakim procentowaniem bank udzieliłby pożyczki drugiemu bankowi. Ustalany jest on na podstawie informacji przekazywanych przez banki, które dotyczą tego po jakim oprocentowaniu pożyczają one sobie pieniądze, lub po jakim by pożyczyły (jeśli aktualnie takie transakcje nie mają miejsca). Dane te są przedstawiane każdego dnia do godz. 11:00 i z reguły w ustalaniu wysokości WIBOR-u bierze udział 10 największych banków. Organizatorem fixingu jest spółka GPW Benchmark S.A.
Brak wręczenia regulaminu WIBOR-u
Kredytobiorcy z reguły byli wyłącznie informowani o tym, że ustalaniem wysokości WIBOR zajmuje się spółka GPW Benchmark S.A. i robi to zgodnie z regulaminem znajdującym się na jej stronie. Przeważnie też konsumenci otrzymywali link do tej strony. Sam regulamin nie był jednak fizycznie udostępniany. Zgodnie natomiast z art. 384 § 1 k.c.: „Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy.” Oznacza to, że jeżeli dany wzorzec nie został fizycznie wręczony konsumentowi, to nie może go wiązać.
Abuzywność postanowień dotyczących oprocentowania
Zgodnie z art. 3851 § 1 k.c. konsumenta nie wiążą postanowienia, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Odnosząc tę regulację do kredytów ze zmienną stopą procentową należy zauważyć, że w wielu przypadkach pracownicy banków wykorzystywali niedoinformowanie kredytobiorców, dotyczące tego w jaki sposób zmiana stawki WIBOR wpływa na wysokość ich zadłużenia. Często byli przekonywani o tym, że WIBOR jest „prawie stały” i nie ma możliwości aby wskaźnik ten znacząco wzrósł. Zachowanie takie narusza zasadę lojalności przedsiębiorcy w stosunku do konsumenta, gdyż przekazywanie takich informacji przy rekordowo niskich stopach procentowych zabezpiecza wyłącznie interes banku. Trzeba bowiem pamiętać, że na oprocentowanie składała się także marża i oprocentowanie nigdy nie mogło spać do zera czy nawet przyjąć kształt ujemny. Bank zarabiał zatem zawsze, mogło to być tylko więcej lub mniej. Wysokość zobowiązania konsumenta była z kolei nieograniczona, gdyż teoretycznie nie było górnego limitu, do jakiego mogłaby wzrosnąć wysokość stóp procentowych.
Skutki niezwiązania WIBOR-em
Obowiązek zwrotu kapitału udzielonego kredytu wraz z odsetkami należy uznać za świadczenie główne kredytobiorcy. Jeżeli tak, to posiłkując się orzecznictwem wypracowanym w sprawach tzw. kredytów frankowych należy odpowiedzieć na pytanie czy usunięcie z umowy postanowień abuzywnych dotyczących określania wysokości oprocentowania kredytu będzie powodowało zmianę charakteru głównego przedmiotu umowy. Twierdząca odpowiedź prowadzi do jej nieważności. Przyjąć bowiem należy, że tak samo jak w przypadku kredytu we frankach szwajcarskich bank nie zawarłby umowy, gdyby ryzyko kursowe nie było przerzucone w całości na konsumenta, tak samo bank nie zawarłby umowy, gdyby ryzyko zmiany stóp procentowych nie obciążało w całości klienta banku.
Pozwy złotówkowiczów - Pomoc
Znaczny wzrost stóp procentowych odbija się negatywnie na budżetach domowych wielu osób. Warto jednak pamiętać, że istnieją szanse na unieważnienie umowy kredytu ze zmienną stopą procentową. Warto skonsultować swoją sprawę w profesjonalnej kancelarii prawnej, która przeanalizuje dokumenty oraz stan faktyczny i wskaże możliwe rozwiązania sprawy.
Artykuł powstał we współpracy z Kancelaria TMH Tomasz Marek Marcin Hotel Adwokaci i Radcowie Prawni. Jeśli szukacie Państwo pomocy dotyczącej powyższej tematyki, zapraszamy do kontaktu z kancelarią w Krakowie. Kancelaria prowadzi także sprawy na terenie całej Polski, a w szczególności w miastach takich jak: Warszawa, Katowice, Tarnów czy Rzeszów. Zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub mailowego.
kontakt@kancelariatmh.pl
Telefon: 12 307 27 38
Polecamy również: