Industriada zbliża się wielkimi krokami. W 2023 roku odbędzie się już 14. edycja Święta Szlaku Zabytków Techniki. Tym razem miłośnicy industrialnej historii będą mogli zwiedzić aż 46 obiektów znajdujących się w 29 miejscowościach.
Poznajcie historię rudzkich miejsc znajdujących się na Szlaku Zabytków Techniki. Na pierwszy ogień idzie Kolonia Ficinus - zabytkowe osiedle robotnicze przy ul. Kubiny w Rudzie Śląskiej - Wirku. Poznajcie historię tego wyjątkowego miejsca.
Kolonia Ficinus - zabytkowe osiedle robotnicze w Rudzie Śląskiej
Osiedle robotnicze Ficinus powstało w latach 1860 - 1867 r. dla pracowników kopalni Gottessegen, założonej przez bytomsko-siemianowicką linię rodziny Henckel von Donnersmarck. Nazwa Ficinus pochodzi od nazwiska radcy górniczego i dyrektora generalnego dóbr hrabiego Henckel von Donnersmarcka – Georga Ficinusa, inicjatora budowy osiedla.
Kolonia składała się z 16 budynków, w każdym znajdowały się cztery mieszkania, a w nich przedsionek, kuchnia i mały pokój. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko - przemysłowej. Za budynkami znajdowały się zabudowania gospodarcze – przeznaczone do hodowli drobnego inwentarza oraz niewielkie pola uprawne.
Budynki Ficinusa w niczym nie przypominają ceglanych śląskich familoków. Niezwykłość osiedla polega na użyciu jako budulca naturalnego piaskowca, pozyskiwanego z okolicznych kamieniołomów.
Ficinus jest obecnie najstarszym zachowanym zespołem budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Tworzy Szlak Zabytków Techniki od 2006 roku, czyli od początku jego istnienia.
Rys historyczny
Osiedle to powstało w latach 1860-1867. Budynki wchodzące w skład osiedla posiadały wysoki standard jak na okres swojego powstania. W tym czasie dominowała bowiem zabudowa drewniana tradycyjnych wiejskich chat.
Kolonia przeznaczona była dla pracowników kopalni "Gottessegen" uruchomionej w 1803 roku. Kopalnia ta w 1921 roku przeszła na własność spółki The Henckel von Donnersmarck – Beuthen Estates Limited, a w 1928 została przejęta przez spółkę akcyjną "Wirek Kopalnie". Po 1922 roku kopalnię przemianowano i od tego czasu nazwano "Błogosławieństwo Boże". Do kopalni tej należał także wybudowany w latach 70 XIX wieku szyb "Andrzej" (pierwotnie "Aschenborn").
W latach osiemdziesiątych XX wieku osiedle było własnością KWK Pokój, od którego to zakładu górniczego własność przeszła na rzecz Miasta Ruda Śląska. W latach 90. XX wieku przeprowadzono prace rewitalizacyjne kolonii Ficinus.
Obecnie w wyremontowanych zabytkowych budynkach mieszczą się lokale handlowe i usługowe. W 2020 roku w budynku przy ul. Kubiny 24 miasto otwarło bibliotekę.
Biblioteka Ficinus
Bibliotekę tworzy kompleks składający się z odrestaurowanego budynku pod numerem 24 oraz nowego parterowego obiektu. Po modernizacji znajduje się tam wypożyczalnia dla dzieci, czytelnia czasopism, punkt informacyjny oraz ekspozycja muzealna.
Budynek przy ul. Kubiny 24 to jedyny zabytkowy dom na osiedlu Ficinus, który obecnie należy do miasta. Pozostałe budynki znajdują się w rękach prywatnych. Prace budowlane polegały na odtworzeniu pierwotnych elewacji zewnętrznych oraz detali architektonicznych wnętrza charakterystycznych dla tej zabudowy. Obiekt został poddany odbudowie z wykorzystaniem historycznych materiałów. Łączny koszt renowacji wyniósł niecałe 2,8 mln zł, z czego prawie 1,5 mln zł pochodzi z dotacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020.
W budynku po modernizacji znajduje się:
- wypożyczalnia centralna,
- wypożyczalnia dla dzieci,
- czytelnia czasopism,
- ekspozycja muzealna,
- punkt informacyjny
- oraz sala animacyjna.
Co ważne, funkcjonuje tutaj punkt informacji o Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz stała wystawa muzealna pt. "W dawnej śląskiej kuchni".
Biblioteka Ficinus zaprasza wszystkich czytelników od poniedziałku do soboty:
- poniedziałek – środa, piątek w godz. 10:00 – 18:00,
- czwartek w godz. 11:00 – 19:00,
- w sobotę w godz. 07:00 – 15:00.
Industriada 2023 w Kolonii Robotniczej Ficinus
Święto Szlaków Zabytków Techniki 2023 w Rudzie Ślaskiej będzie można świętować w dwóch lokalizacjach. Wiele atrakcji przygotowano dla zwiedzających na terenie Osiedla Robotniczego Ficinus.
- 12:00 – 18:00 Ficinus – architektoniczna perełka Górnego Śląska – zwiedzanie z przewodnikiem
Częstotliwość wydarzenia: co półtorej godziny: 12:00, 13:30, 15:00 i 16:30
Informacje dodatkowe: Zbiórki przy budynku biblioteki Ficinus przy ul. Kubiny 24.
- 12:00 – 18:00 Sztuka warzynia według śląskiego kuchorza – pokaz
Edukacyjne pokazy kulinarne na oryginalnym kuchennym piecu węglowym, z zaangażowaniem gości INDUSTRIADY. Zwiedzanie stałej wystawy „W dawnej śląskiej kuchni” połączone z poczęstunkiem tradycyjnymi śląskimi specjałami.
Adres wydarzenia: Budynek Biblioteki Ficinus, ul. P. Kubiny 24, Ruda Śląska
- 12:00 – 18:00 Sztuka przemysłu – wystawa malarska
- 13:00 – 18:00 Śląskie AGD – prezentacja
Prezentacja dawnych urzadzeń gospodarstwa domowego, edukacyjne pokazy z udziałem publiczności, pranie na waszbrecie, szatkowanie kapusty, szpanowanie prania, biglowanie.
- 13:30 – 14:00 Parada beboków i straszków śląskich w towarzystwie górniczej Orkiestry Dętej – happening
Figury, pacynki, kukiełki i przebierańcy – postaci ze śląskich legend. Uroczysta parada mieszkańców miasta prezentujących stroje regionalne bądź postacie z mitologii śląskiej. Paradę poprowadzi górnicza Orkiestra Dęta.
Informacje dodatkowe: Zbiórka przy kościele ewangelickim, przemarsz wzdłuż ul. P. Kubiny pod scenę ustawioną przy budynku nr 24.
- 14:00 – 14:30 W rytmie górniczego przemysłu – koncert
Koncert Orkiestry Dętej KWK „Pokój” nawiązujący do kultury muzycznej i zwyczajów mieszkańców regionu. Górnicze orkiestry dęte mają długą historię i piękne tradycje. Związane były z danym zakładem pracy. Koncertowały dla załogi kopalni, mieszkańców osiedli górniczych pielęgnując górnicze obyczaje i tradycje.
- 14:30 – 15:00 Wielka sztuka małych artystów – przedstawienie
Spektakl w wykonaniu przedszkolaków z Miejskiego Przedszkola nr 19.
- 15:00 – 16:00 Z Bebokami: Jorgusiem i Elską oraz Heksą – animacje
Zabawy taneczne i gry podwórkowe prowadzone w języku śląskim z lalkami Beboków: Jorgusiem i Elską oraz Heksą – aktorem w żywym planie.
- 15:00 – 18:00 Jegłom malowane – warsztaty kreatywne
Częstotliwość wydarzenia: co godzinę: 15:00, 16:00 i 17:00
Rezerwacja wydarzenia: telefon: 32 342 36 06, e-mail: media@ruda-sl.pl
- 15:00 – 18:00 Ślonskie łobrozki – warsztaty plastyczne
Częstotliwość wydarzenia: co godzinę, o 15:00, 16:00 i 17:00
Rezerwacja wydarzenia: telefon: 32 342 36 06, e-mail: media@ruda-sl.pl
- 15:00 – 18:00 Szolki z porcelanki – warsztaty kreatywne
Częstotliwość wydarzenia: co godzinę: 15:00, 16:00 i 17:00
Rezerwacja wydarzenia: telefon: 32 342 36 06, e-mail: media@rudasl.pl
- 16:00 – 17:00 Cyja, kneflówka i akordion – sztuka grania na akordeonie – koncert
- 17:00 – 17:30 „Kunszt ze werka, kunszt ze gruby – literatura przemysłu – spotkanie
Spotkanie z autorami śląskich szpasek, prowadzenie Bronisław Wątroba.
- 17:30 – 18:00 Pieśni tradycyjne grubiorzy – koncert
Koncert chóru mieszanego „Słowiczek”. Od ponad 100 lat wirecki zespół starannie pielęgnuje miłość do muzyki i tradycji.
- 18:15 – 19:15 Różowisko, czyli śląskie kwiotki – spektakl HIT
Widowisko plenerowe „Różowisko, czyli śląskie kwiotki” w wykonaniu artystów z Centrum Sztuki i Rekreacji MOVYTZA w Rybniku. Spektakl w gwarze śląskiej z elementami teatru tańca oraz akrobatyki do autorskiej muzyki na żywo. Dynamiczna historia pomiędzy młodymi ludźmi, którzy zamieszkują okoliczne familoki.
- 19:30 – 20:30 Lunaria – koncert
