Ponad 600 mln zł na realizację blisko 100 projektów pozyskała do tej pory ze środków europejskich Ruda Śląska. 2/3 tej sumy, czyli ponad 400 mln zł, rudzki samorząd "zdobył" w ostatnich 5 latach.
Największe rudzkie inwestycje finansowane z pieniędzy unijnych to budowa trasy N-S oraz przebudowa i wykonanie nowego systemu oczyszczania ścieków na terenie miasta. Na te dwa zadania pozyskano ponad 330 mln zł. Ten gigantyczny "zastrzyk finansowy” nie byłby możliwy, gdyby nie wejście Polski do Unii Europejskiej. 1 maja - minęło dokładnie 15 lat od tego momentu.
- Dzięki przynależności do Unii Europejskiej nasz kraj bardzo się zmienił. Na członkostwie we wspólnocie skorzystała również Ruda Śląska. To wszystko dzięki olbrzymim środkom, które można było pozyskać na rozwój miast oraz poprawę komfortu życia – podkreśla prezydent Grażyna Dziedzic.
Ponad 600 mln zł, które do tej pory z funduszy unijnych pozyskał rudzki samorząd, to nie jedyne takie środki, jakie popłynęły z Unii do Rudy Śląskiej.
– Nie można zapominać, że budowa rudzkiego odcinka Drogowej Trasy Średnicowej również finansowana była z budżetu unijnego. Do tego trzeba dodać środki unijne, z których skorzystały inne instytucje, takie jak przychodnie, szkoły, czy spółdzielnie mieszkaniowe. O takie dofinansowania skutecznie aplikowali również rudzcy przedsiębiorcy – zaznacza Grażyna Dziedzic.
Pierwsze pieniądze, o jakie miasto mogło się starać z UE, były środkami z tzw. funduszy przedakcesyjnych. Pochodziły one głównie z programu PHARE, który został uruchomiony przez Komisję Europejską dla państw kandydujących do UE, początkowo tylko dla Polski i Węgier. Po raz pierwszy Ruda Śląska z tych środków skorzystała w 1996 r., kiedy otrzymała ok. 800 tys. zł na zagospodarowanie terenu zabytkowego osiedla Ficinus.
- To dzięki tym środkom udało się przeprowadzić pierwszą rewitalizację tego miejsca, dzięki której mali i średni przedsiębiorcy mogli zagospodarować niszczejące dotychczas zabytkowe domki – przypomina wiceprezydent Michał Pierończyk.
Z programu PHARE w mieście zmodernizowano jeszcze:
- ul. Czarnoleśną,
- przebudowano fragment drogi wojewódzkiej 925 w Chebziu,
- wybudowano rondo na skrzyżowaniu ul. 1 Maja i Kłodnickiej w Halembie,
- a także zaadaptowano pokopalniany budynek przy ul. Szyb Walenty na cele Inkubatora Przedsiębiorczości.
Bez wątpienia największą inwestycją realizowaną ze środków europejskich była kompleksowa przebudowa kanalizacji oraz budowa nowych oczyszczalni w mieście. Sam projekt rozpoczął się w 2002 r. i początkowo był realizowany w ramach programu ISPA. Kierowany był on dla państw kandydujących do akcesji. Program miał na celu ujednolicenie poziomu infrastruktury technicznej w zakresie transportu i ochrony środowiska. Po wstąpieniu Polski do UE inwestycja realizowana była w ramach Funduszu Spójności i ostatecznie zakończyła się w 2010 r.
– Dzięki tej wieloletniej inwestycji wybudowano oczyszczalnie ścieków „ Halemba – Centrum” i zmodernizowano oczyszczalnię ścieków „ Orzegów”, jednocześnie likwidując cztery stare oczyszczalnie. Ponadto wybudowano prawie 90 kilometrów sieci kanalizacyjnej i 18 nowych przepompowni ścieków. Tym samym w Rudzie Śląskiej, zgodnie z polskimi i unijnymi normami, zwiększyliśmy ilość oczyszczanych ścieków z 60% do 95% - wylicza Grzegorz Rybka, prezes PWiK w Rudzie Śląskiej, a wcześniej kierownik Jednostki Realizującej Projekt.
Po wstąpieniu Polski do UE Ruda Śląska, podobnie jak i inne miasta w kraju, w latach 2004-2006 korzystała ze środków Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). W tym czasie miasto pozyskało ponad 12 mln zł, m.in. na budowę ronda na skrzyżowaniu ul. Katowickiej, Odrodzenia i Nowary w Wirku, przebudowę ul. Niedurnego, czy przywrócenie funkcji medycznych pawilonu "C" szpitala.
W pierwszej pełnej perspektywie finansowej podczas obecności Polski w UE w latach 2007 – 2013 miasto pozyskało ponad 88 mln zł na realizację 27 projektów. Wymienić tu należy takie zadania, jak:
- przebudowa rynku w Nowym Bytomiu,
- przebudowa ul. 1 Maja na odcinku od ul. Klary do ul. Szyb Walenty,
- czy modernizacja basenu letniego w Nowym Bytomiu.
W tym czasie miasto pozyskało też pierwsze dofinansowanie na budowę trasy N-S. Chodzi tu o pierwszy odcinek, czyli połączenie ul. 1 Maja z DTŚ. Pozyskana kwota na tę inwestycję to blisko 37 mln zł.
Następna i zarazem aktualna unijna perspektywa finansowa, która rozpoczęła się w 2014 r., przyniosła dla miasta prawdziwy "deszcz pieniędzy”.
– Do tej pory jest to ponad 400 mln zł. Znajdujemy się w czołówce miast naszego regionu, które tak skutecznie sięgają po środki z Brukseli – podkreśla prezydent Grażyna Dziedzic.
Przypomnijmy, że w 2017 r. w rankingu "Rzeczpospolitej”, w którym oceniana była umiejętność sięgania po pieniądze europejskie, Ruda Śląska zajęła drugie miejsce Polsce wśród miast na prawach powiatu.
Bez wątpienia najważniejszym projektem, na który udało się obecnym władzom Rudy Śląskiej zdobyć unijne fundusze, jest budowa pozostałych odcinków trasy N-S, aż do autostrady A4. Łącznie pozyskano 192 mln zł. Z tych środków udało się już zrealizować dwa kolejne odcinki trasy, która w tej chwili jest przejezdna na długości 3,4 km od DTŚ do węzła przy ul. Kokota. Do realizacji pozostał już ostatni odcinek do autostrady o długości 1,7 km. Najbliższych tygodniach ogłoszony ma zostać przetarg na tę inwestycję.
W ostatnich 5 latach miasto pozyskało ok. 50 mln zł na rewitalizację.
– Rewitalizacja dworca w Chebziu, rewitalizacja zabytkowej części Orzegowa, zagospodarowanie hałdy w Wirku, program renowacji podwórek. Tych inwestycji by nie było, gdyby nie możliwość posiłkowania się środkami unijnymi. Trwa modernizacja jednego z domków na zabytkowym osiedlu Ficinus oraz przebudowa budynku Muzeum Miejskiego. Za chwilę ruszamy z kolejnymi odcinkami Traktu Rudzkiego, w tym roku rozpocząć się też mają prace przy rewitalizacji terenu po koksowni Orzegów - zapowiada Grażyna Dziedzic.
Kolejną istotną transzą środków, które trafiły w ostatnich latach do miasta, są pieniądze przeznaczone na termomodernizację placówek oświatowych oraz termomodernizację budynków użyteczności publicznej oraz miejskiego zasobu komunalnego. Łącznie jest to kwota ponad 22,3 mln zł.
– Trzeba jeszcze pamiętać o pieniądzach, dzięki którym udało się zmodernizować oświetlenie uliczne, wykonać instalacje OZE. To także modernizacja i adaptacja pracowni do nauki zawodów w rudzkich szkołach, czy szereg tzw. projektów miękkich realizowanych w oświacie, czy dotyczących rynku pracy – podkreśla wiceprezydent Pierończyk.
Władze Rudy Śląskiej nie powiedziały jeszcze ostatniego słowa i starają się o kolejne unijne miliony.
– Aktualnie na rozstrzygnięcie czekają 23 złożone przez miasto wnioski. W głównej mierze dotyczą one termomodernizacji komunalnego zasobu mieszkaniowego oraz realizacji zadań z zakresu odnawialnych źródeł energii oraz modernizacji oświetlenia ulicznego – informuje Aleksandra Kruszewska, naczelnik Wydziału Rozwoju Miasta. – Dodatkowo planujemy złożyć kolejne wnioski, m.in. na budowę centrum przesiadkowego – dodaje.
10 i 11 maja w mieście odbywać się będą Dni Otwarte Funduszy Europejskich. Organizatorzy zaplanowali w tym czasie szereg interesujących wydarzeń. Ich wspólnym mianownikiem będzie prezentacja inwestycji i projektów, które zrealizowane zostały dzięki funduszom unijnym.
