We wtorek, 27 sierpnia o godz. 11.00 na cmentarzu parafialnym w Bielszowicach (ul. Edmunda Kokota/Cicha) odbędzie się uroczystość oznaczenia grobu Stanisława Skiby znakiem pamięci „Tobie Polsko”. Z kolei dzień później, 28 sierpnia o godz. 12.00 na ul. Pawła Kubiny w Wirku nastąpi odsłonięcie tablicy upamiętniającej patrona tej ulicy. Obaj brali udział w Powstaniach Śląskich i działali na rzecz lokalnej społeczności.
Znak pamięci "Tobie Polsko" dla Stanisława Skiby
Stanisław Skiba urodził się w Katowicach, studiował m.in. we Wrocławiu i Lipsku, a pracę zawodową rozpoczął w Berlinie. Od 1914 roku pracował w Katowicach-Załężu, gdzie angażował się w działalność miejscowego Komitetu Plebiscytowego i był członkiem Komisji Parytetycznej ze strony polskiej na miasto Katowice. W czasie III Powstania Śląskiego był lekarzem Katowickiego Pułku Piechoty im. Jana Henryka Dąbrowskiego. Był odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I klasy. Od 1928 roku mieszkał w Bielszowicach, gdzie przez wiele lat był dyrektorem i ordynatorem chirurgii miejscowego szpitala. Zmarł w 1970 roku i jest pochowany na tutejszym cmentarzu parafialnym.
- W ubiegłym roku na fasadzie głównego budynku szpitala w Bielszowicach odsłoniliśmy tablicę upamiętniającą tę wyjątkową postać – przypomina prezydent Michał Pierończyk.
Teraz katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej oznaczy grób Stanisława Skiby znakiem pamięci „Tobie Polsko”. Ma on formę porcelanowego proporczyka wzorowanego na sztandarze powstańczym, który wykonano na początku 1920 roku, a obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Od 2021 roku Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach prowadzi akcję oznaczania nagrobków Powstańców Śląskich.
Tablica upamiętniająca Pawła Kubinę na zabytkowym Ficinusie
Z kolei w środę, 28 sierpnia o godz. 12.00 na wireckim Ficinusie odbędzie się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Pawła Kubinę. Tablica zostanie umieszczona na murze Miejskiego Przedszkola nr 19 (ul. Pawła Kubiny 15), gdzie mieści się galeria wyjątkowych postaci związanych z Rudą Śląską.
Paweł Kubina urodził się 24 października 1888 roku w ówczesnej Piellahutte (dziś część wsi Rudno w powiecie gliwickim). Już jako 16-latek rozpoczął pracę w kopalniach i hutach, gdzie zatrudniony był przez 11 lat. Od 1927 do wybuchu II wojny światowej pracował na kolei. W międzyczasie osiedlił się w Nowej Wsi (dzisiejszym Wirku) i ożenił z Florentyną, z d. Nowara.
Już w bardzo młodym wieku rozpoczął działalność niepodległościową. Był aktywnym członkiem Zjednoczenia Zawodowego Polskiego, miejscowego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz Towarzystwa Śpiewu „Harmonia”. W latach 1919 – 1921 należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Był uczestnikiem trzech Powstań Śląskich, uzyskując stopień plutonowego, a także mężem zaufania i referentem wiecowym na powiaty kozielski i prudnicki podczas akcji plebiscytowej. Za swoją działalność był przez władze niemieckie prześladowany, został pobity przez bojówki oraz zmuszony do ucieczki i ukrywania się.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i włączeniu do niej części Górnego Śląska nadal uczestniczył w ruchu narodowym i brał udział w życiu politycznym angażując się m.in. w wybory do Sejmu i sejmiku śląskiego. Prowadził działalność kulturalną i oświatową jako członek Zarządu Związku Powstańców Śląskich. Pełnił także obowiązki Komendanta Placówki Związku Peowiaków w Nowej Wsi i działał w Generalnej Federacji Pracy. Za swoje zasługi został uhonorowany Gwiazdą Górnośląską, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości oraz Medalem Niepodległości.
W 1939 roku, po wkroczeniu Niemców do Polski, został aresztowany wraz z innymi polskimi działaczami. Początkowo był więziony w Mikołowie, a następnie skazany i wysłany do obozu koncentracyjnego w Dachau. W obozie otrzymał numer 2931. W Dachau przebywał od 9 kwietnia do 11 września 1940 roku. Następnie został skierowany do KL Mauthausen, gdzie zmarł 4 stycznia 1941 roku. Jako przyczynę śmierci akt zgonu podaje mocznicę.
Ciekawostką jest fakt, że osobą potwierdzającą życiorys Pawła Kubiny dla celów uzyskania jednego z odznaczeń był Karol Bytomski. Razem działali w polskich organizacjach, razem również zostali aresztowani i wysłani do obozu, gdzie ponieśli śmierć. Dziś ulica Kościuszki, przy której mieszkała rodzina Pawła Kubiny, nosi miano Bytomskiego. Natomiast ulica, przy której znajduje się m.in. zabytkowa kolonia robotnicza Ficinus nosi nazwę Pawła Kubiny.
