Dzisiaj obchodzimy Środę Popielcową. Rozpoczyna Wielki Post w kościele katolickim. To czas, kiedy wierni przygotowują się na Wielkanoc.
Środa Popielcowa jest początkiem Wielkiego Postu
Według obrzędów katolickich tego dnia kapłan posypuje głowy wiernych popiołem na znak żałoby i pokuty. Ten zwyczaj ma także przypominać katolikom o tym, że - zgodnie z biblijnym przekazem - powstali z prochu i w proch się obrócą.
Tradycja posypywania głów popiołem na znak pokuty pojawiła się w VIII wieku. W XI wieku papież Urban II uczynił go obowiązującym zwyczajem w całym Kościele. Wówczas postanowiono, że popiół będzie pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku.
Od Środy Popielcowej obowiązuje w liturgii kolor fioletowy, w kościołach rzadziej odzywają się dzwony i organy. Ponadto Kościół zakazuje w tym czasie hucznych zabaw. 40-dniowy czas jest pamiątką czterdziestodniowego pobytu Chrystusa na pustyni, gdzie pościł i był kuszony przez szatana. Od początku wielkiego postu, aż do Wigilii Paschalnej, nie mówi się "Alleluja”. Wierni uczestniczą w każdy piątek w nabożeństwie drogi krzyżowej oraz w niedzielę w gorzkich żalach.
Kogo obowiązuje post?
W Środę Popielcową katolików obowiązuje post ścisły. Oznacza on obowiązek poszczenia zarówno ilościowego, jak i jakościowego.
- Post jakościowy - w kościele katolickim oznacza wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (czyli taki post, jaki katolików obowiązuje w każdy piątek),
- Post ilościowy - polega na ograniczeniu liczby spożywanych posiłków.
W praktyce oznacza to więc, że w Środę Popielcową można zjeść trzy posiłki, w tym jeden do syta i dwa skromne. Nie należy jednak jeść mięsa, natomiast ryby - wolno. Post obowiązuje wierzących od 18 do 60. roku życia. Z mięsa powinny rezygnować już nastolatkowie mający powyżej 14 lat.
Środa Popielcowa - czy uczestniczenie we mszy świętej jest obowiązkowe?
Choć większość wiernych wybierze się dzisiaj do kościoła, nie jest to święto nakazane. Katolicy nie mają obowiązku uczestniczenia w Mszy. Przedstawiamy spis świąt obowiązkowych na 2023 rok:
- 1 stycznia – Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki
- 6 stycznia – Trzech Króli, czyli uroczystość Objawienia Pańskiego
- 9 kwietnia – Wielkanoc
- 21 maja – Wniebowstąpienie Pańskie
- 28 maja – Uroczystość Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki)
- 8 czerwca – Boże Ciało, czyli uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
- 15 sierpnia – Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
- 1 listopada – Uroczystość Wszystkich Świętych
- 25 grudnia – Uroczystość Narodzenia Pańskiego
Oprócz wymienionych powyżej świąt nakazanych obchodzone są również inne święta o głębokiej tradycji. W te święta wierni nie są zobowiązani do uczestnictwa we Mszy świętej oraz powstrzymywania się od prac niekoniecznych, jednak polscy biskupi zachęcają do udziału w liturgii również w te dni.
- 2 lutego – Uroczystość Ofiarowania Pańskiego (Matki Boskiej Gromnicznej)
- 20 marca – Uroczystość świętego Józefa
- 25 marca – Uroczystość Zwiastowania Pańskiego
- 10 kwietnia – Poniedziałek Wielkanocny
- 29 maja – Uroczystość Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła
- 29 czerwca – Uroczystość świętych Piotra i Pawła
- 8 grudnia – Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
- 26 grudnia – Święto świętego Szczepana, pierwszego męczennika
