Choroby odkleszczowe są obecnie jednym z najważniejszych problemów zdrowia publicznego. Grupa ta obejmuje wiele zakaźnych schorzeń przenoszonych przez kleszcze, a najczęściej występującą z nich jest borelioza z Lyme. W Polsce w 2022 roku zapadalność na boreliozę przekraczała średnią krajową, zwłaszcza w województwach śląskim i warmińsko-mazurskim.
Choroby odkleszczowe
Choroby odkleszczowe to grupa chorób zakaźnych przenoszonych przez zainfekowane kleszcze. Do zakażenia dochodzi zwykle na skutek ukłucia, w czasie którego do krwiobiegu wraz ze śliną lub wymiotami kleszcza dostają się groźne patogeny. Najczęściej występującą chorobą odkleszczową jest borelioza z Lyme, która jest przewlekłą wielofazową chorobą układową charakteryzującą się występowaniem objawów skórnych, stawowych, kardiologicznych i neurologicznych. Różnorodność objawów oraz podobieństwo do wielu innych schorzeń znacznie utrudnia rozpoznanie. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowań na choroby odkleszczowe, organizatorzy Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz Warmińsko-Mazurskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego postanowili przeprowadzić kampanię edukacyjną. Jej celem jest propagowanie podstawowych zasad ochrony przed kleszczami oraz zwiększenie świadomości społecznej na temat chorób odkleszczowych.
Kampania skierowana jest do szerokiej grupy odbiorców, w tym do kadry pedagogicznej, dzieci i młodzieży, rodziców i opiekunów, seniorów oraz rolników. Głównym celem kampanii jest edukacja w zakresie prawidłowego usuwania kleszcza oraz zwiększenie wiedzy na temat profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze. Kampania promuje również szczepienia ochronne jako skuteczną metodę zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Kleszcze - gdzie i kiedy występują?
Sezonowa aktywność kleszczy rozpoczyna się wraz z końcem marca i trwa zazwyczaj do listopada. Pajęczaki występują obecnie nie tylko na wilgotnych, porośniętych gęstą trawą łąkach lub w lasach, ale także w przydomowych ogródkach, miejskich parkach lub placach zabaw.
Ochrona przed kleszczami - jak się ubrać i jak stosować repelenty?
Najskuteczniejszą ochroną przed ukłuciem przez kleszcza jest przestrzeganie kluczowych zasad, takich jak:
- noszenie długich spodni i rękawiczek w terenach zielonych,
- stosowanie repelentów na skórę,
- regularne kontrolowanie ciała po pobycie w terenie zielonym,
- stosowanie preparatów przeciwko kleszczom na zwierzętach domowych,
- usuwanie kleszczy z ciała w odpowiedni sposób, czyli bezpośrednio po stwierdzeniu ich obecności, przy użyciu specjalnych pęset lub chwytaków, bez użycia olejów, żelu do mycia rąk czy alkoholu.
Kampania "Nie bądź atrakcyjny dla kleszczy"
Kampania edukacyjna przeciwko chorobom odkleszczowym ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze oraz edukację w zakresie prawidłowego usuwania kleszcza. Warto pamiętać, że choć kleszcze stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, odpowiednia profilaktyka i świadomość mogą pomóc w uniknięciu zakażenia.
Jak ochronić się przed kleszczami? 5 zasad
- Stosuj środki odstraszające kleszcze (repelenty) - uważnie czytaj instrukcje i postępuj zgodnie z zaleceniami ich producentów.
- Twoje ubranie to Twoja ochrona! - Idziesz do lasu? Wybierz ubranie z długim rękawem, długimi nogawkami i pełnym obuwiem. Wybierz jasne kolory ubrań, by w porę zauważyć i usunąć kleszcza.
- Bądź czujny - unikaj miejsc bytowania kleszczy! Nie siadaj na ściętych pniach, nie kładź się na trawie i pod krzewami. Po powrocie do domu zmień ubranie i obejrzyj całe ciało.
- Znalazłeś u siebie kleszcza? Nie panikuj! - usuń go jak najszybciej, jeśli potrafisz samodzielnie - najlepiej odpowiednim przyrządem wg instrukcji lub skontaktuj się z personelem medycznym.
- Pamiętaj! Przed kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM) najskuteczniej chroni szczepienie! Na chwilę obecną nie ma szczepionki przeciw boreliozie.
