132 zgłoszenia – to wynik II Konkursu Nasz Zabytek w województwie śląskim. Podczas trwającego 3 tygodnie naboru zgłoszeń lokalne społeczności przesyłały do Fundacji Most the Most swoje pomysły na funkcję budynku dawnego szybu Franciszek w kopalni Wawel. Obiekt ten zwyciężył w I Konkursie Nasz Zabytek, a jego właściciel – Miasto Ruda Śląska - otrzyma od Fundacji grant w wysokości 1 000 000 PLN na rewaloryzację i dostosowanie zabytku do wybranej w konkursie funkcji społecznej.
Szyb Franciszek
Szyb Franciszek należał do dawnej kopalni "Brandeburg". Wydrążono go w 1857 roku i wyposażono w maszynę parową oraz urządzenia umożliwiające załadunek węgla bezpośrednio do wagonów kolejowych. Oprócz nadszybia z wieżą wyciągową zachował się, znajdujący się naprzeciw, budynek straży pożarnej. Ten ostatni jest szczególnie wart uwagi, przez wzgląd na wieżę obserwacyjną umieszczoną w jednym z narożników. W latach 30. XX wieku obszar szybu włączono do skonsolidowanej wówczas kopalni "Walenty-Wawel".
- Szyb Franciszek to jeden z najpiękniejszych i najstarszych zabytków przemysłowych na terenie miasta Ruda Śląska, będącego kolebką górniczych tradycji. Obiekt ten posiada wyróżniające cechy artystyczne - piękne detale architektury, czytelny układ założenia, zachowaną oryginalną tkankę budowlaną. To materialna pamiątka historii rozwoju przemysłu górniczego oraz związanej z nim kultury robotniczej i jednocześnie pozostałość po pierwszej kopalni węgla kamiennego na tym terenie - kopalni Brandenburg - czytamy na stronie wirtualnaruda.pl
Pomysł na zabytek
Podczas trwającego 3 tygodnie naboru zgłoszeń lokalne społeczności przesyłały do Fundacji Most the Most swoje pomysły na funkcję budynku dawnego szybu Franciszek. Jakie pomysły mieli mieszkańcy Rudy Śląskiej? Były to m.in.:
- centrum edukacji regionalnej służące utrwalaniu i upowszechnianiu niematerialnej kultury regionu i międzypokoleniowej wymiany doświadczeń oraz nauki nowych umiejętności zgodnie z wiekiem i zainteresowaniem,
- miejsce spotkań lokalnej społeczności,
- przestrzeń dla działań wspierających kultywowanie elementów dziedzictwa niematerialnego, w tym tradycji muzycznej, kulinarnej, obrzędowej oraz związanej z edukacją w obszarze języka śląskiego. Formami działań prowadzonych w obiekcie będą warsztaty, spotkania, pokazy, działalność wystawowa.
To tylko kilka przykładów pomysłów zgłoszonych przez lokalne społeczności dla Szybu Franciszek.
Co dalej?
Zgłoszone pomysły pokazują potrzeby lokalnych społeczności. Członkowie Fundacji wszystkie je przeanalizują, a ostatecznego wyboru dokonają wspólnie z właścicielem zwycięskiego zabytku, po zasięgnięciu opinii konserwatora zabytków. Po wyborze najlepszych pomysłów i podpisaniu umowy na wypłatę grantu Fundacja przyzna dofinansowanie na rewaloryzację obiektu oraz dostosowanie do wybranych w konkursie funkcji społecznych.
- Lokalne społeczności z kolejnych województw przekonały się, że wzięcie udziału w Konkursie Nasz Zabytek ma sens. Zgłaszający mogą czuć się dumni ze swojego działania, gdyż to właśnie dzięki nim Szyb Franciszek zwyciężył w I Konkursie. Udział w II Konkursie i zgłoszenie pomysłów na nową funkcję zabytku był dla nich kolejną szansą na wyartykułowanie swoich marzeń i potrzeb. Aktywna postawa mieszkańców oraz otwartość i gotowość na współpracę właściciela zabytku to klucz do realizacji wartościowego projektu. Razem tworzymy znakomite warunki do przywrócenia świetności zgłoszonych zabytków oraz do realizacji wspaniałych inicjatyw społecznych - informują członkowie Fundacji Most the Most.
O Konkursie "Nasz Zabytek"
Konkurs "Nasz Zabytek" to projekt o charakterze regionalnym i lokalnym; ogłaszany sekwencyjnie w poszczególnych województwach, tak by docelowo konkurs objął wszystkie województwa każdego roku. Fundacja Most the Most przeprowadziła już 6. edycje konkursu "Nasz Zabytek" w 16 województwach, budując konkretne i wymierne zaangażowanie społeczne:
- 16 konkursów na wybór zabytku,
- ponad 7100 zgłoszeń zabytków od mieszkańców,
- ponad 650 zgłoszonych zabytków,
- 13 konkursów na wybór funkcji społecznej zwycięskich zabytków,
- ponad 1160 zgłoszeń na pomysł funkcji społecznej zwycięskich zabytków,
- 13 zwycięskich zabytków,
- 8 podpisanych umów na wypłatę grantu.
W 2023 r. Fundacja planuje ponownie przeprowadzić konkursy w każdym z 16 województw.
Fundacja Most the Most
Fundacja Most the Most jest niezależną organizacją non-profit, powołaną przez Bank Gospodarstwa Krajowego, by współrealizować misję banku, jaką jest wsparcie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Fundacja Most the Most angażuje się w te działania, realizując zadania w obszarze związanym z kulturą. Jej misją jest bowiem budowanie kapitału społecznego poprzez wspieranie kultury, twórców i międzypokoleniowej współpracy. Fundacja inicjuje zaangażowanie lokalnych społeczności wokół odnowy zabytków i nadawania im nowych funkcji społecznych. Fundacja Most the Most wspiera projekty, które są odpowiedzią na lokalne potrzeby, w których tworzenie i realizację włączona jest społeczność lokalna.
