Miasto Ruda Śląska podpisało w piątek umowę z Fundacją Most the Most na dofinansowanie rewaloryzacji Szybu Franciszek. Jest to jeden z najstarszych i najpiękniejszych zabytków przemysłowych w Rudzie Śląskiej.
Ruda Śląska z milionową dotacją
Dzięki dofinansowaniu z Fundacji Most the Most do miasta trafi milion złotych. Przyznane dofinansowanie to wynik wygranej w konkursie Fundacji Most the Most, a przede wszystkim zaangażowania mieszkańców, którzy oddali głosy na rudzki obiekt. Konkurs miał dwa etapy. W pierwszym wpłynęły 964 zgłoszenia na 59 zabytkowych obiektów. Ocenę formalną przeszło 37 zabytków, a najlepszy okazał się szyb Franciszek. Z kolei w drugim etapie mieszkańcy zgłaszali pomysły na funkcję społeczną, którą ma pełnić obiekt. Wpłynęło ich 132.
– To zainteresowanie i zwycięstwo świadczy o tym, że rudzianie cenią spuściznę historyczną i uczestniczą w inicjatywach związanych z dziedzictwem kulturowym – mówi prezydent Pierończyk.
- Bardzo się cieszymy, że mieszkańcy tak aktywnie funkcjonują w Rudzie Śląskiej, bo to też dla nas powód, by jeszcze intensywniej z państwem współpracować – dodaje Brygida Ślabska, prezes Fundacji Most the Most.
Milion złotych dofinansowania zostanie przeznaczony na roboty budowlane. Kolejnym etapem, realizowanym już z miejskiej kasy, będzie wyposażanie wnętrz i organizacja przestrzeni dogodnej dla nowych funkcji obiektu.
W zrewitalizowanym obiekcie powstanie Lokalne Centrum Tradycji
Głosy mieszkańców zadecydowały, że w zrewitalizowanym obiekcie powstanie Lokalne Centrum Tradycji, w którym będą odbywać się warsztaty, spotkania, pokazy czy działalność wystawowa.
– Po podpisaniu umowy czas na konkretne działania – zapowiada wiceprezydent Aleksandra Skowronek, odpowiedzialna za zagospodarowanie przestrzenne w mieście. – W ciągu najbliższych miesięcy przygotujemy postępowanie przetargowe na przeprowadzenie robót budowlanych w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Na wybór wykonawcy mamy czas do końca roku – mówi wiceprezydent Skowronek. – Kolejny krok to realizacja prac, które też potrwają przynajmniej rok – zapowiada.
Ostatnim etapem będzie wyposażenie wnętrz, aranżacja przestrzeni i przygotowanie jej do założonych funkcji. Ten etap będzie już finansowany przez miasto.
W obiekcie powstanie przede wszystkim ekspozycja stała o historii dzielnicy Ruda oraz Szybu Franciszek.
- Wyjątkową atrakcją będzie z pewnością „izba kapelmajstra” – przestrzeń poświęcona lokalnej tradycji muzycznej oraz śpiewaczej, która w Rudzie Śląskiej jest szczególnie bogata – zapowiada dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk Miejski Konserwator Zabytków.
W izbie przygotowana zostanie wystawa prezentująca tradycyjne instrumenty używane na Górnym Śląsku – dęte blaszane drewniane, cyje, multanki itd.
– Jednak przede wszystkim miejsce to będzie udostępniane jako sala prób dla wywodzących się z górnictwa orkiestr dętych oraz zespołów śpiewaczych popularyzujących pieśni śląskie – świeckie i obrzędowe – mówi Łukasz Urbańczyk.
– To jest podstawowa idea całego projektu: chcemy, by szyb Franciszek tętnił życiem, miał ciekawą ofertę na spędzanie wolnego czasu i scalał lokalną społeczność – podkreśla prezydent Pierończyk.
Konkurs „Nasz Zabytek”
Konkurs „Nasz Zabytek” to projekt o charakterze regionalnym i lokalnym. Fundacja Most the Most ogłasza go sekwencyjnie w poszczególnych województwach. Konkurs jest podzielony na dwie części: I Konkurs – wybór jednego zabytku w województwie oraz II Konkurs – wybór pomysłów na nową funkcję społeczną zwycięskiego zabytku. Do tej pory przeprowadzono 6 edycji konkursu w 16 województwach, wpłynęło ponad 7100 zgłoszeń zabytków od mieszkańców, a na 650 z nich można było oddawać głosy. Poza tym przeprowadzono 13 konkursów na wybór funkcji społecznej zwycięskich zabytków, do których wpłynęło ponad 1160 zgłoszeń z pomysłami ponownego zagospodarowania.
Fundacja Most the Most jest organizacją non-profit, powołaną przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz wsparcia zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Jej misją jest budowanie kapitału społecznego poprzez wspieranie kultury, twórców i międzypokoleniowej współpracy. Fundacja inicjuje zaangażowanie lokalnych społeczności wokół odnowy zabytków i nadawania im nowych funkcji społecznych. Wspiera projekty, które są odpowiedzią na lokalne potrzeby, w których tworzenie i realizację włączona jest społeczność lokalna.
Szyb Franciszek został wydrążony w 1857 r.
Przypomnijmy, że szyb Franciszek został wydrążony w 1857 r. jako szyb wydobywczy i przez przeszło pół wieku pełnił tę funkcję. Poza nim do zespołu zabudowań należą budynki nadszybia, kotłowni, straży pożarnej, administracji, rozdzielni oraz stacji ratowniczej. Większość zabudowań powstała w drugiej połowie XIX w., a reszta na początku XX w. Do dziś stanowią jeden z najpiękniejszych i najstarszych zabytków przemysłowych na terenie miasta. Od 1984 r. zabudowania szybu Franciszek figurują w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego. W marcu 2022 roku miasto przejęło część budynków wchodzących w skład zespołu.
