Szyb Franciszek już wkrótce odzyska dawny blask. W dawnym budynku biurowym powstanie Lokalne Centrum Tradycji, które będzie połączeniem elementów tzw. living museum, centrum edukacji regionalnej oraz centrum integracji międzypokoleniowej. W obiekcie będzie dostępna stała ekspozycja o historii dzielnicy Ruda oraz szybu Franciszek. Miasto podpisało już umowę na wykonanie prac budowlanych.
- Chcemy, by szyb Franciszek tętnił życiem, miał ciekawą ofertę na spędzanie wolnego czasu i łączył lokalną społeczność – podkreśla Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej. – Dlatego zamierzamy przywrócić mu dawny blask i oddać go do użytku kolejnym pokoleniom rudzian. Szyb Franciszek w nowej postaci będzie promował dziedzictwo niematerialne związane z Rudą Śląską oraz Górnym Śląskiem – dodaje.
Lokalne Centrum Tradycji w Szybie Franciszek
Wnętrze Lokalnego Centrum Tradycji zostanie podzielone na kilka tematycznych przestrzeni. Znajdą się tam:
- "izba kapelmajstra" - poświęcona tradycji muzycznej oraz śpiewaczej, która w Rudzie Śląskiej jest szczególnie bogata. W izbie przygotowana zostanie wystawa prezentująca tradycyjne instrumenty używane na Górnym Śląsku. Jednak przede wszystkim miejsce to będzie udostępniane jako sala prób dla wywodzących się z górnictwa orkiestr dętych oraz zespołów śpiewaczych popularyzujących pieśni śląskie;
- "izba śląskiego master chefa" - to przestrzeń zaaranżowana na tradycyjną śląską kuchnię, w której będzie można nie tylko poznać tradycyjne sprzęty kuchenne, ale także zapomniane receptury i przepisy. W kuchni, wyposażonej zarówno w tradycyjny śląski piec kuchenny, jak i nowoczesne sprzęty, będzie można nie tylko wziąć udział w pokazach kulinarnych, ale samemu nauczyć się jak przygotować „ślonski obiod”, „szałot”, „szpajza”, „wodzionka”, „kołocz” czy „hekele”;
- "izba szycio" - tym miejscu użytkownicy nie tylko poznają elementy stroju śląskiego i jego historię, ale także nauczą się jak wiązać „purpurkę” i „szlajfkę”, jak i kiedy nosić „korona”, jak zrobić korale, czym jest „zopaska”, „jakla” i „westa”. Tu użytkownicy nie tylko będą mogli poznać historię śląskiego stroju ludowego, ale pod okiem lokalnych mistrzyń nauczyć się robienia na drutach czy szydełkowania;
- "izba bajtla" - czyli pokój gier i zabaw dziecięcych, w którym najmłodsi poznają stare śląskie podwórkowe i domowe gry, a także nauczą się samodzielnie wykonywać tradycyjne zabawki;
- i "działek" - czyli zewnętrzny ogródek warzywny z możliwością przeznaczenia jego części do upraw społecznych. W ogródku sadzone i uprawiane będą rośliny związane z tradycją kulinarną robotniczego Górnego Śląska. Wyhodowane w ogródku zioła, owoce i warzywa będą wykorzystywane w warsztatach prowadzonych w „izbie master chefa”.
Prace będą wiązały się przebudową części wnętrza dawnego budynku straży pożarnej oraz dostosowaniem obiektu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Koszt remontu to przeszło 2 mln zł. Miasto pokryje go z wygranej w konkursie Fundacji Most the Most - "Nasz Zabytek" (1 mln zł) oraz dofinansowania, które przyznała Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Planowany czas zakończenia prac to grudzień tego roku.
Warto wspomnieć, że budowa Lokalnego Centrum Tradycji to tylko część modernizacji zabudowań należących do dawnego szybu Franciszek.
- Ppozostałe obiekty należące do kompleksu szybu Franciszek, zostaną zaadaptowane na mieszkania komunalne i wspomagane. Fundusze na budowę mieszkań wspomaganych w kwocie ponad 13 mln zł będą pochodziły z dofinansowania ze Zintegrowanych Funduszy Terytorialnych. Wkład własny miasta Ruda Śląska dla tej inwestycji to prawie 2,5 mln zł. Z kolei budowa mieszkań komunalnych pochłonie ponad 9,4 mln zł, z czego 8 mln zł pochodzi z 8. edycji Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych, a 1,4 mln zł z wkładu własnego miasta - poinformował prezydent Rudy Śląskiej - Michał Pierończyk.
Szyb Franciszek
Szyb Franciszek należał do dawnej kopalni "Brandeburg". Wydrążono go w 1857 roku i wyposażono w maszynę parową oraz urządzenia umożliwiające załadunek węgla bezpośrednio do wagonów kolejowych. Oprócz nadszybia z wieżą wyciągową zachował się, znajdujący się naprzeciw, budynek straży pożarnej. Ten ostatni jest szczególnie wart uwagi, przez wzgląd na wieżę obserwacyjną umieszczoną w jednym z narożników. W latach 30. XX wieku obszar szybu włączono do skonsolidowanej wówczas kopalni "Walenty-Wawel".
- Szyb Franciszek to jeden z najpiękniejszych i najstarszych zabytków przemysłowych na terenie miasta Ruda Śląska, będącego kolebką górniczych tradycji. Obiekt ten posiada wyróżniające cechy artystyczne - piękne detale architektury, czytelny układ założenia, zachowaną oryginalną tkankę budowlaną. To materialna pamiątka historii rozwoju przemysłu górniczego oraz związanej z nim kultury robotniczej i jednocześnie pozostałość po pierwszej kopalni węgla kamiennego na tym terenie - kopalni Brandenburg - czytamy na stronie wirtualnaruda.pl
