Jednym z ciekawszych zabytkowych obiektów, które można podziwiać spacerując ulicami dzielnicy Chebzie, jest dworzec kolejowy. Warto dodać, że jego kompleksowa rewitalizacja zakończyła się w grudniu 2018 roku, a we wrześniu 2019 w obiekcie tym otwarta została Stacja Biblioteka, czyli główna siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej, która przyciąga uwagę nie tylko wielu rudzian, ale i podróżnych, którzy, mogą zatrzymać się na chwilę w tym niezwykle klimatycznym miejscu!
Trochę historii
Pierwszą linię kolejową w Chebziu oddano do użytku w 1846 roku. Później sukcesywnie powstawały nowe połączenia, aż w konsekwencji Chebzie stało się istotnym węzłem kolejowym. Natomiast budowa dworca oraz zabudowa z nim sąsiadująca zyskały swój obecny kształt w trakcie prac prowadzonych pod koniec XIX wieku. Sam dworzec nie ma wyraźnych cech stylowych. Jednak jego architektura jest niecodzienna ze względu na zastosowanie stalowych elementów na elewacji. Warto też zwrócić uwagę na subtelne motywy dekoracyjne - ażurową balustradę na dachu czy wzory na elewacji z białych i zielonych cegieł. Z kolei na peronie znajdują się secesyjne balustrady.
Zespół stacyjny w Chebziu został wybudowany pod koniec XIX wieku. Na planach z 1901 roku widnieje już ukształtowany zespół zabudowań, w skład którego wchodzą: budynek główny, poczta, administracja, warsztat i zabudowania peronu Chebzie-Wirek. W latach 1900 - 1902, a następnie 1902 - 1906 nastąpiła dalsza rozbudowa i przebudowa dworca. Najbardziej charakterystycznym elementem zabudowań stacyjnych w Chebziu jest budynek dworca kolejowego. Jego elewacja została wykonana w formie pseudomuru pruskiego, założonego na ruszcie stalowym wypełnionym cegłą licową.
Dworzec został zrewitalizowany
Kompleksowa rewitalizacja budynku dworca w Chebziu zakończyła się w grudniu 2018 r. Prace polegały przede wszystkim na adaptacji wnętrza budynku pod bibliotekę. W tym celu w głównej hali powstała stalowa antresola ze szklaną balustradą, gdzie zlokalizowane są obecnie regały biblioteczne oraz czytelnia. Na końcu holu głównego przy wykorzystaniu przeszkleń wydzielono przestrzeń pod wypożyczalnię, tam też znajduje się wejście na antresolę. Ponadto powstała sala animacyjna, która została przystosowana do realizacji spotkań i prelekcji. W budynku są też pomieszczenia dla pracowników biblioteki. Na tym jednak nie koniec. Została także odrestaurowana zabytkowa klatka schodowa, nitowane słupy żeliwne i ornamenty na sufitach. Wszystkie pomieszczenia wyposażone są w nowoczesne instalacje.
Co ważne, zabytkowy obiekt w Chebziu spełnia nie tylko funkcję biblioteki, ale także hali dworcowej z ogrzewaniem podłogowym oraz ławkami. Za budynkiem wybudowano nowy parking na kilkadziesiąt miejsc. Poza tym powstały nowe sanitariaty, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Koszt rewitalizacji i adaptacji dworca to ponad 8 mln zł. Miasto pozyskało na jego odrestaurowanie 95% dotacji. Środki zostały przyznane w ramach konkursu z działania „Rewitalizacja obszarów zdegradowanych” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego.
Warto dodać, że biblioteka na zabytkowym dworcu zainaugurowała swoją działalność 26 września 2019 roku. Znajduje się w niej: wypożyczalnia ogólna, mediateka, wypożyczalnia historyczna, czytelnia/kawiarnia oraz galeria.
Rewitalizacja dworca w Chebziu stała się możliwa dzięki wykupieniu obiektu przez miasto od PKP. Transakcja miała miejsce w ostatnich dniach 2016 r. i kosztowała rudzki samorząd blisko 1 mln zł.
Rudzki obiekt nagradzany
Przy okazji warto wspomnieć, że Stacja Biblioteka zdobyła w 2019 roku nagrodę w konkursie Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego, organizowanym przez Zarząd Województwa. Jury przyznało nagrodę za „odważną próbę rewitalizacji zabytkowego budynku dworca poprzez nałożenie funkcji biblioteki, które stwarza szansę rewitalizacji społecznej i kulturalnej dla lokalnej społeczności. Za udane połączenie funkcji ze stacją kolejową również w detalu architektonicznym”. Rudzki dworzec zdobył też wyróżnienie w konkursie „Zabytek Zadbany”Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz został wybrany „Dworcem Roku 2019” przez jury konkursu zorganizowanego przez Fundację ProKolej we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Poniższe zdjęcie: Ogólnopolska Baza Kolejowa